EEN CULINAIRE TRIP DOOR SLOVENIË (2): POSTOJNA & KOPER

Van het pastorale Bela Krajina tot het mediterrane Koper: Slovenië is een klein land met een grote diversiteit aan regio's. Even divers is het culinaire erfgoed wat het land een perfecte bestemming voor fijnproevers maakt. Doe daar nog hun excellente wijnen bij, en je hebt een trip waar je smaakpapillen niet van terug hebben. In het tweede luik van onze trip trekken we van de diepten van Postonja naar de hoogtes van Marezige bij Koper.

Een treintje voert ons diep in de grotten van Postojna.

Postojna, een ondergronds verhaal. Het karstgebied langs de Adriatische kust is als een gigantische Gruyèrekaas vol gaten. Het bestaat uit diepe kloven, grotten en ondergrondse rivieren. Geschat wordt dat er in Slovenië alleen al 11.365 grotten zijn van minstens 100m lang. De Škocjan Cave is de bekendste, maar wij duiken die van Postojna in. Met 24km is deze druipsteengrot gevormd door de Pivka rivier, de tweede langste ter wereld. Een treintje voert ons als door een echte metro naar een ondergrondse hal vanwaar we te voet verder trekken. Mirko, onze gids, kent de grotten als z'n broekzak en mag ook off track gaan, wat ons langs de meest fascinerende uithoekjes van de subtiel verlichte grot brengt. We zien nog enkele roestige kaarsenhouders die dienst deden tot 1884, het jaar waarin Postojna als eerste grot ter wereld elektrische verlichting kreeg.

Postojna Caves, een wonder van de natuur.

'De grotten zijn ruw geschat zo’n 3 miljoen jaar oud,' vertelt Mirko. 'Sinds de opening in 1818 kregen we zo'n 37 miljoen bezoekers over de vloer.' De druipstenen nemen vaak vreemde vormen aan, waardoor het lijkt of we door galerijen met abstracte kunstwerken wandelen. Andere kregen door hun meer herkenbare vorm bijnamen als 'De Kip' en de 'Toren van Babel'. Onze verbeelding ziet dan weer futuristische miniatuursteden, woestijnen met versteende kaktussen en gigantische kerkorgels. Een 'wolkenkrabber' trekt onze aandacht, een stalactiet van 60m hoog. Ze groeien gemiddeld 1cm per eeuw en dan is het sommetje snel gemaakt: de natuur had 600.000 jaar nodig om dit kunstwerk te creëren.

Kunstwerkjes waaraan de natuur vele duizenden jaren werkte.

Het laatste wat we 12om diep onder grond verwachten zijn levende wezens, maar tot onze grote verbazing vinden spinnen, duizendpoten en schorpioenen er een geliefd biotoop. De meest fascinerende creaturen in Postojna zijn grottenolmen waarvan we enkele exemplaren kunnen bewonderen in het ondergrondse vivarium. Deze spooksalamandertjes die Darwin klasseerde als 'wrecks of ancient life' zijn albino, blind en worden meer dan 100 jaar oud. Het is verbazend hoe ze jaren zonder eten kunnen en onbeweeglijk op dezelfde plek blijven zitten. Het 'metrostelletje' rijdt ons na een fascinerende ondergrondse reis terug naar de uitgang waar het zonlicht ons letterlijk verblindt. Groter kan het contrast niet zijn.

"De meest fascinerende creaturen in Postojna zijn grottenolmen, spooksalamandertjes die Darwin klasseerde als 'wrecks of ancient life".

'Ondergonds' genieten in Bistro Stroja, Postojna.

Een gastronomische grootmacht. Het ondergrondse verhaal van Postonja gaat verder in Bistro Storja waar de jonge, getalenteerde chef Marko Stanković een topbistro runt. Wanneer we de trappen van z'n wijnboetiek naar de kelder afdalen, voelen we meteen dat er ons iets buitengewoons wacht. Zoals zovele jonge chefs in Slovenië ontwikkelde ook Marko zijn passie voor het koken en zijn liefde voor verse lokale producten al op zeer jonge leeftijd. En ook hij vertrekt van lokale gerechten die hij als echte kunstwerkjes opdient. De vijf gerechten die we geserveerd krijgen getuigen van een enorme creativiteit en zijn een feestje voor onze smaakpapillen. Mooi meegenomen is dat huissommelier Miralem Junuzović door Gault & Millau in 2023 werd verkozen tot de beste sommelier van Slovenië. Met meer dan 100, veelal Sloveense topwijnen in huis, zijn de pairings telkens een schot in de roos. Slovenië mag dan een klein land zijn, het ontwikkelt zich langzaam tot een gastronomische grootmacht, iets waaraan ook Marko's culinaire vaardigheden gul hun steentje bijdragen.

"Slovenië is een klein land dat zich langzaam ontwikkelt tot een gastronomische grootmacht."

Vina Brzan: uitzicht op de hoogste bergen van de Julische Alpen.

Refošk, de trots van Istrië. Als de wijn hier maar half zo spectaculair is als het uitzicht, moet hij wel erg lekker zijn. We staan op het terras van Vina Brzan, een wijnhuis in een traditionele Istrische hoeve in Marezige, op tien kilometer van Koper. In één blik overzien we de Golf van Koper tot aan de hoogste bergen van de Julische Alpen. De zon is van de partij en Nada, die het wijnhuis runt, stelt voor om naar de wijngaarden te wandelen. Nada heeft er drie, maar is erg trots op Lunčavoc, met 150 jaar de oudste refoskwijngaard ter wereld. 'Van philloxera hadden we hier weinig last, voor de druifluis was deze uithoek in Istrië niet interessant genoeg,' lacht ze. In tegenstelling tot de bora, die de wijngaard wél weet te vinden. Bij de aanleg van het perceel 150 jaar geleden werd er een dikke muur rond gebouwd, die beschermt tegen deze hevige, snijdende valwind en die bovendien de warmte van de zon absorbeert en 's nachts weer afgeeft.

Refosk Antique, geteeld op de 150 jaar oude Lunčavoc wijngaard.

Op de Lunčavoc wordt nog heel traditioneel gewerkt met een al even traditionele druif: refosk. Dit lokale ras, geteeld op de klei- en mergelbodem van de Marezigeberg, geeft een dieprode, bijna zwarte wijn met een paarsfluwelen schijn en een bijzonder lekkere, volle smaak. Op de andere twee wijngaarden teelt Nada malvazija- en ciprodruiven waarvan ze witte wijnen maakt. Er gaat niks boven een degustatie tussen de wijnranken waarvan de wijn gemaakt is en dat is ook hier niet anders. In het schuilhuisje van de Lunčavoc serveert Nada ons lokale tapas en een fles Refosk Antique, haar beste wijn. Na 11 maanden op eiken vaten te hebben gerijpt, charmeert dit godendrankje ons met aroma's van rijp rood fruit en een intense volle smaak. Dat Nada's refoskwijn smaakt zoals het uitzicht ons verbluft, zegt alles.

"Als de wijn hier maar half zo spectaculair is als het uitzicht, moet hij wel ontzettend lekker zijn."

Olive Oil Red Fairytale, Marezige.

Olijfolie, het nieuwe goud. Nog in Marezige bezoeken we Red Fairytale Tourist Farm waar Sašo Čehovin een b&b in een charmante Istrische hoeve uit 1880 uitbaat. Gelegen in het stille groen op een met wijn- en olijfgaarden bezaaide helling van de Marezigeberg, heeft Sašo het decor aan z'n kant. Naast de b&b bestiert hij ook nog Olive Oil Redfairytale, een 5ha grote olijfgaard. 'Olijfolie is het nieuwe goud,' vertelt hij trots. 'Sommige wijnhuizen rond Koper saneren hun wijngaarden of een deel ervan, om plaats te maken voor olijfbomen.' Hij kijkt even raar op wanneer we hem vertellen dat we enkele weken geleden nog in Andalusië waren. 'Olijfolie uit Andalusië is natuurlijk de beste ter wereld, maar die uit Istrië mag er ook best wezen.'

Olijfolie tasting bij Red Fairytale Farm.

We wandelen naar zijn gaard die intussen zo'n slordige 600 bomen telt. Meer dan 60% van de olijven die hij teelt zijn Istrska Belica, een lokaal ras, de overige zijn Italiaanse variëteiten. 'Oogsten doen we steevast met de hand en de olijven worden nog dezelfde dag koud geperst, zodat onze olie zijn volle smaak behoudt.' Sašo viel al vaak in de prijzen met z'n olijfolie en dat proeven we tijdens een degustatie tussen z'n prachtige olijfbomen. Zijn Belica extra virgin (100% Istrska Belica) en Cuvée (een mix van Istrska Belica en 3 Italiaans olijfsoorten), zijn lekkere en evenwichtige olijfolies. Ook de pesto die we proeven is om duimen en vingers af te likken.

"Sommige wijnhuizen rond Koper saneren hun wijngaarden om plaats te maken voor olijfbomen."

Obligate pose bij de grootste houten wijnglazen ter wereld.

Marezige, aka Refosk Village. Spectaculaire panorama's zijn er volop in Marezige, maar dat op het dorpsplein overtreft letterlijk alles. We overzien er de Baai van Koper, de Baai van Triëst in Italië, de hoge toppen van de Julische Alpen én van de Dolomieten. Het plein wordt sinds 1958 gedomineerd door het enorme verzetsmonument met rode ster, een rol die vlotjes werd overgenomen door de twee grootste houten wijnglazen ter wereld. In combinatie met het uitzicht zijn ze een fel gegeerde Instagram hotspot.

Op het dorpsplein van Marezige tap je wijn van de wijnfontein.

Nog op het plein vinden we een wijnshop waar ook streekproducten aan de man worden gebracht én een pattiserie waar ijsjes, gebak en ander zoets op basis van lokale wijnen gretig aftrek vinden. Het is een plek waar je het anker wil uitgooien en chillen met een lekker glas wijn. Zo gebeurd, want wijn tap je hier gewoon van de Vinska fontana, de wijnfontein. In de wijnshop halen we wijnglazen en jetons waarmee we zelf wijn kunnen tappen aan de fontein. Met witte malvazija en rode refošk installeren we ons comfotabel in de ligzetels en genieten we van een van de mooiste panorama's van heel Istrië.

Restaurant Karjola in Marezige: traditioneel met een moderne twist.

We schuiven nog een laatste keer onze benen onder tafel in Restaurant Karjola, een topadresje recht tegenover de wijnfontein. Karjola profileert zich als 'modern met een traditionele twist' al was 'traditioneel met een moderne twist' net iets toepasselijker geweest. Italië ligt net om de hoek en dat merken we. Op het zonovergoten terras krijgen we typische gerechten uit Istrië geserveerd die behoorlijk Italiaans beïnvloed zijn: traditionele maïssoep met rundsvlees, penne met truffels, ravioli met paddenstoelen en gnocci met rundsvlees. Eenvoudige, maar ontzettend lekkere gerechten die we wegspoelen met een frisse refosk. Rond en vol gegeten volgt de koffie vergezeld van hun signatuurdessert: frambozen/chocoladetaart met - we voelden het al van ver aankomen - refosk!

Deze reportage kwam tot stand i.s.m. Best Press Story en de toeristische dienst van Slovenië IfeelsLOVEnia

Lees ook: Een culinaire trip door Slovenië (1). Bela Krajina & Bled

SLOVENIË PRAKTISCH:

Ernaartoe: Wij volgen met Ryanair vanuit Brussels South (Charleroi) naar Zagreb (Kroatië) en van daaruit met de wagen door Slovenië. We vlogen terug naar Brussel vanuit Treviso (Italië). Info: Ryanair.com

OVERNACHTEN:

Postojna: Het iconische Hotel Jama Postojna is ideaal gelegen bij de ingang van de Postojna Caves. Het werd in 1971 gebouwd onder het communistische regime en was toen al één van de modernste hotels van Slovenië. In het coronajaar 2020 kreeg het interieur een eigentijdse make over. Alle 156 ruime kamers hebben sindsdien een design interieur waarvan er een aantal beschikken over een balkon, dat mooi uitkijkt over Postojna Cave Park en de Pivka rivier. Hotel Jama Postojna beschikt over verschillende restaurants, voor ieders maat en budget. Info: www.postojnska-jama.eu

Villa Robida in Črni Kal bij Koper.

Koper/Marezige: Villa Robida in Črni Kal (bij Koper) is een mooi gerestaureerde Istrische dorpsherberg uit de late 19e eeuw die tevens dienst deed als herberg, postkantoor en kruidenierszaak. Na jaren van verwaarlozing begonnen erfgenamen Žiga en Tina in 2018 met het leegstaande pand te transformeren tot een gastenverblijf. Villa Robida beschikt 8 moderne kamers en 3 luxe appartementen met Istrische accenten, een verwarmd buitenzwembad en een luxe privé spa. In hun restaurant 'Gostilna Kraški' aan de rand van het dorp, worden dagverse mediterrane en Sloveense gerechten geserveerd. Info & reserveren: www.vila-robida.si