Wilde rivieren met water als vloeibare smaragd, uitgestrekte bossen, bergen, ravijnen en meren, de natuur in Slovenië is overweldigend mooi. Maar hoe ziet dat alles er in de winter uit? Een roadtrip door de mooiste sneeuwlandschappen, zonder één keer op de ski’s te staan, lijkt misschien vreemd, maar is een aparte ervaring. Een ding is zeker, een winters Slovenië moet je gezien hebben.

Kasteel van Celje.

Theater of Horror. Het kasteel van Celje zucht onder een dik pak sneeuw. De toon voor mijn winterse roadtrip is meteen gezet. Het Middeleeuwse grad Celje is indrukwekkend. Ik glijd er letterlijk naar het terras waar ik over de omwalling in de verte de hoogste toppen van de Julische Alpen boven de wolken zie uitsteken. De gids vertelt wilde verhalen over de geschiedenis en het leven in Celje, een van de oudste steden van het land. Er waren hier al Keltische nederzettingen in de 3^de eeuw voor Christus. 

Celje, Theater of Horror.

Wanneer hij me meeneemt naar het 'Theater of Horror, de folterkamer, is het meteen duidelijk dat het EQ van de graven die hier leefden op een laag pitje stond. Ik verbaas me over de sadistische creativiteit als het gaat om anderen de duivel aan te doen. Blij dat ik hier niet tussen de 16^de tot de 18^de eeuw leefde, want met mijn grote mond was ik ofwel verbrand ofwel terecht gekomen in een van de weerzinwekkende foltertuigen die hier in rood licht staan te prijken. Schandpalen waren ook erg populair in dit stadje en ik zie voor het eerst zondemaskers. Als je iets deed wat de graven niet beviel werd je met zo’n masker de straat op gegooid en mochten de andere burgers met je doen wat ze wilden. En geloof me, dat was geen spelletje schaak spelen.

"In het Theater of Horror wordt meteen duidelijk dat het EQ van de graven die in Celje leefden op een laag pitje stond."

Josip Pelikan, Celje.

Celje, stad onder de stad. Celje dat, op zo’n 75 km van de charmante hoofdstad Ljubljana (link) ligt, is qua stijl vrij eclectisch. Doordat de Kelten hier al settlements hadden en ook de Romeinen een tijdje de boel runden, zijn er onder de stad heel wat archeologische plekken blootgelegd. Er bestaat zelfs een ondergrondse tour in de Princes Palace. Ook op de gezellige Main Square werden delen van twee Romeinse villa’s met mozaïeken en fresco’s ontdekt. Leuk is dat het historische centrum volledig autovrij is. Ik stop aan het huis van de minares van Alfred Nobel, Sofija. Zijn beeld staat in een nis in de gevel. Zij zou per jaar zo’n 300.000 euro van hem gekregen hebben. Dat maakt van haar de enige Nobelprijswinnares zonder uitzonderlijke gave. Kwade tongen beweren dat de Nobelprijs wiskunde nooit naar een Sloveen ging, omdat ze hem dumpte voor een wiskundig genie.

Glass Studio, Celje.

Nog 2 andere beelden trekken mijn aandacht. Alma Karlin, een klein frêle dametje met een al even kleine koffer, werd in 1889 in Celje geboren, studeerde talen en was net als ik een verwoed globetrotster. Ze trok sinds haar 18^de alleen de wereld rond en sprak  maar liefst 10 talen. Het beeld van een man op een fiets blijkt de fotograaf Josip Pelikan te zijn, geboren in 1885. Ik bezoek zijn Glass Studio, een van de drie nog bestaande in de wereld. Het woord glass studio kan je hier op twee manieren interpreteren. Hij maakte portretten op glazen platen die hij dan kopieerde op papier. Er staan nog zo’n 30.000 van die platen in dit charmante museum. Maar anderzijds bestaat ook het hele dak van de studio uit glas. Dat gaf hem de mogelijkheid te werken met natuurlijk licht. Je kan er foto’s met kledij uit het begin van de 20^ste eeuw laten maken. Een goed adres om te eten is Hotel Evropa. In tegenstelling tot hun naam, is hun keuken wél creatief. Ik eet er een van de beste zeevruchtenpasta’s ever. Om maar te zwijgen van hun signatuur dessert: een kriekentaart die perfect balanceert tussen zoet en zuur.

"In Celje wordt beweert dat de Nobelprijs wiskunde nooit naar een Sloveen ging, omdat Alfred Nobels minares hem dumpte voor een wiskundig genie."

Zomergevoel in Koper.

Zeevibes in Koper. Na 185 km rijden in zuid-westelijke richting, kom ik aan in Koper, een gezellige historische stad aan de Adriatische zee, met toch dat industriële kantje. Want Koper is als enige grote stad op de 46km lange kuststrook een belangrijke haven. Ooit was het een eiland vol geiten. De geit is dan ook het stadssymbool dat ik overal terug zie, ook in het restaurant van mijn hotel Grand Koper, dat drie jaar geleden vernieuwd werd en meteen de prijs voor het beste designhotel van het land won. Het historisch belang van een stad meet ik vaak af aan de grootte van de kerk. En de Maria Hemelvaartkathedraal in Koper is gigantisch. Volgens mijn gids heeft Slovenië de vorm van een kip en legde ze hier haar gouden eieren. Het hoogtepunt zowel op economisch- als cultureel vlak was tijdens de Venetiaanse periode. Het is vooral een stad waar je kriskras in moet rondstrollen om de mooiste highlights te ontdekken. ’s Ochtends lijkt het alsof ik in een ander seizoen wakker word. Een bevreemdend contrast met de vorige dagen. Een helblauwe lucht, een heerlijk zonnetje, doe daar nog wat wuivende palmen bij en een marina vol jachten en de winter lijkt plots veraf.

"Volgens mijn gids heeft Slovenië de vorm van een kip en legde ze in Koper ooit haar gouden eieren."

Wijnhuis Santomas, Smarje.

Een culinaire stop. Rond  Koper in het Sloveense Istrië zie ik niks dan wijngaarden en olijfbomen. Ik houd een culinaire stop in Smarje bij Santomas, een wijnhuis waar ik word ontvangen door de 24 jarige Nika. Ze is de jongste telg van de Glavina familie die al zes generaties dit bedrijf runt. In tegenstelling tot de rest van Slovenië waar grotendeels witte wijn wordt geproduceerd, zijn zij vooral sterk in rode wijnen. Het land heeft een inhaalbeweging gemaakt op wijngebied. Want al is de wijnindustrie hier al erg oud, toch spelen Sloveense wijnen nog maar sinds een tiental jaren mee op de internationale markt. Er zijn ook steeds meer odprte kleti (open kelders) zoals deze, die je als toerist kan bezoeken. Reden van het recente succes: ze werken nu met Franse eik voor de afrijping en hebben terug hun inheemse druiven omarmd. 

Morgan olijfolie, Grintovec.

In Koper zijn dat vooral de malvasija en refosco druif, de laatste bezit een zekere aciditeit waardoor je de wijnen veel langer kan bewaren. Ik ben meteen gek op hun Grande Cuvée van 2015, met bijna 100% refosco, die van gerenommeerde wijnkenners 95/100 haalde. Het beste bewijs dat hun refosco wij elegant oud wordt. Santomas maakt ook olijfolie, maar Nica stuurt me naar een collega een dorp verder: Morgan in Grintovec. Hij was een van de eerste biologische olijfboeren en kan na 30 jaar zijn muren behangen met alle awards die hij won. Morgan werkt met verschillende olijfsoorten, ik val meteen voor de frisse grassmaak van zijn maurino ras. De eerste souvenirs zijn gekocht.  

"Al is de wijnindustrie in Slovenië al erg oud, de Sloveense wijnen spelen nog maar sinds een tiental jaren mee op de internationale markt."

Sočavallei.

De immense schoonheid van de Soča vallei. Op weg naar de Sočavallei, zo’n 130 km noordwaarts, merk ik dat de meeste kerken, in tegenstelling tot landen zoals Oostenrijk, hier op de heuveltoppen worden geplaatst. Gelovig zijn vergt dus een goeie conditie in Slovenië. De Soča vallei ligt in het Triglav Nationaal Park, de natuur is er ruig met adembenemende berglandschappen. De Soča rivier, een blauwgroene ader, die terecht de parel van de Julische Alpen wordt genoemd, doorklieft een steeds rotsiger landschap, dat het mooist is aan de Tolminkloof. De luxe om hier in de winter te zijn is dat ik dit paradijs bijna helemaal voor mezelf heb. In de zomer kan je hier over de koppen lopen. Vanaf dit jaar worden trouwens tijdsblokken ingevoerd om de grote toeloop wat te temperen. 

Tolminkloof in de Sočavallei.

Het is niet alleen een adembenemend mooie plek, ook historisch is het van belang, want tijdens de 1^ste WO lag hier de frontlijn tussen het Hongaars/Oostenrijkse leger en het Italiaanse leger. Moeilijk te geloven dat op deze wondermooie plek zo’n bloedige strijd is uitgevochten. In het nabije Kobarid museum hoor ik later op de dag het hele verhaal. Maar het is vooral de natuurlijke schoonheid die hier de bovenhand haalt. Net voor de kloof vloeit de Zadlascica over in de Tolmin rivier, die zich een weg heeft gebaand door scherpe, met mos bedekte rotsen, met als resultaat dit wonder van de natuur. Het pad leidt uiteindelijk naar een verborgen paradijs, steile kliffen zorgen voor een soort cocon voor de Kozjak waterval die met brute kracht 15m naar benden stort. 

Kozjak waterval in de Tolmin kloof.

Na de hike trakteer ik mezelf op traditionele bergkost. Bij de ingang van de kloof, in het Tolmin Gorge restaurant proef ik frika, een soort aardappelomelet met een overdosis van de beroemde Tolmin kaas, echte herderskost. ‘s Avonds schuif ik mijn voeten onder tafel in Postaja Poljano, een familierestaurantje gespecialiseerd in lamsvlees. Ze kweken hun schapen zelf en dat proef ik, zowel in hun carpaccio als in hun heerlijke gnocci met lam. Slapen doe ik in Residence Soča, een gloednieuw complex met vakantie appartementen aan de oever van de Soča rivier, omringd door prachtige natuur. Ik logeer in een grote design ruimte met mezzanine. Een uitgebreid ontbijt wordt ‘s ochtends in een mand aan mijn deur gezet.

"Gelovig zijn vergt een goeie conditie in Slovenië."

Zelenci, de bron van de Sava rivier

Kranjska Gora, winter wonderland. Sneeuw a volonté in het charmante skidorp Kranjska Gora, dat in een van de mooiste Alpenvalleien van het land, vlakbij de Italiaanse en Oostenrijkse Grens ligt. Skiën, langlaufen, hondensleeën het kan hier allemaal, zelfs schansspringen. Ik ben geen skiër, maar van in sneeuw rond te baggeren, kan ik enorm genieten. Ik wissel mijn autobenen maar al te graag in voor wandelschoenen. Maar eerst maak ik een stop aan Zelenci, de bron van de Sava rivier, een idyllische plek waar ik omringd word door hoge besneeuwde toppen. Het kenmerkende blauwgroene water komt in dit sprookjeswinterland perfect tot zijn recht. Mijn fotografenhart maakt vreugdesprongetjes. De reflectie van de Julische Alpen op het smaragd kleurige wateroppervlak is uniek. In de zomer kan je hier vogels spotten, maar niets gaat boven dit feeërieke decor. 

Kranjska Gora.

Mijn hike start vanuit de Planica vallei waar alles wordt voorbereid voor het wereldkampioenschap schansspringen. Van daar trek ik de Tamarvallei in voor een winterse hike mét slee. Het wandelpad ligt onder een dikke laag maagdelijke sneeuw, net zoals de bomen. De massieve bergen die me omringen zijn een lust voor het oog. Aan de Tamar berghut maak ik rechtsomkeer, maar niet zonder eerst iets warms te drinken in het gezellige traditionele decor. De terugweg naar beneden gebeurt met de slee, toch op de iets steilere stukken. Ik zie bijna niemand meer, de zon verdwijnt achter de bergen, het wordt een stuk kouder, maar mijn camera klopt zonder protest overuren.

"Het kenmerkende blauwgroene water komt in dit sprookjeswinterland perfect tot zijn recht."

Jasna Chalet Resort, een lodge met een uitzicht.

Een duurzaam adres. In het Jasna Chalet Resort waar ik de nacht doorbreng word ik ontvangen aan een houtvuur bij het Jasna meer. Terwijl de eigenaar het verhaal van zijn hotel vertelt, sableert hij traditiegetrouw de champagne. Ooit stond hier de jachthut van koning Alexander. Na een aardbeving én een overstroming werd de rivier afgeleid en een meer gegraven dat er na al die tijd erg natuurlijk uitziet. Zwemmen in het meer is zelfs s’ zomers enkel voor diehards, want het bergwater overschrijdt haast nooit 15°C. In 2015 werd het hotel gebouwd met 8 appartementen. Ik slaap in de koninklijke suite met sauna, a room with a view.

Jasna Chalet Resort.

Bled.

Last, but not least: Bled. Laatste stop voor ik mijn GPS instel voor de luchthaven, is het iconische Bled. Ik was er al eens eerder in de lente, maar geniet des te meer van de rust die er in de winter heerst. ‘Je hebt geen reden nodig om naar Bled te komen, lacht de dame die me ontvangt in de toerist info, ‘Bled is de reden zelf.‘ Het eilandje op het meer, het enige van heel Slovenië, is bijzonder fotogeniek. Het is het mooist vanuit het kasteel dat bovenop een heuvel fel afsteekt tegen het met sneeuw bedekte Karawanken gebergte, dat de grens met Oostenrijk vormt. 

Kasteel van Bled.

De leukste manier om er naartoe te varen is met een pletna, een soort Sloveense gondola waarin de roeitechniek van vader op zoon wordt door gegeven. Op het overigens onbewoonde eiland staat enkel de 17^de eeuwse Maria Hemelvaart kerk en een klooster, dat nu een museum is. Er was een tijd dat het meer volledig dichtvroor en je gewoon naar het eiland kon wandelen in de winter, dat is jammergenoeg al in geen decennia meer gebeurd. Bled is samen met Ljubljana de populairste plek in dit land, maar in de winter is er haast geen toerist te zien. Een reden temeer om het winterse Slovenië op je bucketlist te zetten.

"Er was een tijd dat het Meer van Bled volledig dichtvroor en je gewoon naar het eiland kon wandelen."

© TEKST & FOTO’S: MYRIAM THYS 2023

WINTER ROADTRIP SLOVENIË PRAKTISCH:

Slovenië, 1/3^de kleiner dan België, leent zich perfect voor een roadtrip. Het is onafhankelijk sinds 1991 en trad toe tot de Europese Unie in 2004: je betaalt er dus in euro’s. Alle practische info vind je op de website van de toeristische dienst: www.slovenia.info. Als je meer wil weten over alle stops die ik deed, dit zijn de websites: Celje, Koper, Soča, Kranjska Gora en tenslotte Bled

Er naar toe. Met het vliegtuig: Brussels Airlines brengt je rechtstreeks naar hoofdstad Ljubljana in minder dan twee uur. www.brusselsairlines.com

Je kan terplaatse een wagen huren. Wij doen dat bijna altijd via Sunny Cars omdat je nooit voor onaangename verrassingen komt te staan. Alle verzekeringen zijn inbegrepen in de prijs, zodat je met een veilig gevoel kan rondbollen. www.sunnycars.be

Eigen wagen: Brussel-Slovenië is zo’n 1193 km, dus je moet ongeveer 12 uur rekenen. 

Wellness:  

Slovenië is gekend voor zijn warmwaterbronnen en heeft dus een echte wellnesscultuur.  

Vlakbij Celje in Rimske Toplice logeerde ik in het wellness resort Rimske Terme dat gekend is voor zijn mooie en erg klassevolle spa.

In Kranjska Gora heb ik gezwommen in het Spik Alpine Resort. Ik raad het vip gedeelte aan, het publieke gedeelte kan erg druk worden, zeker in de winter.

Enkele Musea:

Iets voor op een koude of bewolkte dag te doen zijn de vele musea.  

Tolmin Museum in Tolmin: is gewijd aan het culturele erfgoed van de Sočavallei.

Kobarid Museum is een apart en vooral erg beklijvend oorlogsmuseum waar de nadruk niet ligt op de vele bloedige strijden die hier uitgevochten werden maar op het leven van de soldaten tijdens die oorlogen, vriend en vijand.

Leuk, vooral met kinderen, is het Escape Museum in Rateče: Je leert er de lokale tradities kennen door verschillende raadsels op te lossen om uiteindelijk het verloren dagboek van een plaatselijke priester terug te vinden.

Overnachten:

Rimske Therme : Een complex van drie hotels, met een uitstekende wellness, ik logeer in het vier sterren Zdraviliski Dvor.

Grand Koper  : Mooi statig hotel met een design interieur, aan de jachthaven van Koper.

Résidence Soca: Middenin het Triglav Nationaal Park ligt Résidence Soča met 19 design appartementen aan de oever van de Soča rivier.

Jasna Chalet Resort: Acht design appartementen uitkijkend op het Jasna meer met het feërieke Alpine Bubbles winter restaurant.

Nog enkele favoriete restaurants:

Gastronomische gerechten gepaird met uitstekende wijnen eet je in Restaurant Sofija in het wellness resort Rimske Terme in Rimske Toplice.

Capra en Caprizza: 2 restaurants in hotel Grand Koper: lekkere lokale keuken in Capra en uitstekende pizza’s in Caprizza: www.grandkoper.com

Traditionele gerechten die je zowat allemaal met een lepel kan eten, zoals jota, een soort zuurkoolsoep eet je bij Kosobrin, vlakbij de bron van de Sava in Kranjska Gora.

Park Cafe Bled : pas gerenoveerd restaurant met zicht op het meer van Bled, lokale keuken, beroemd om hun lekkere Bled cream cake.