KRIS KRAS DOOR SRI LANKA'S CULTURELE DRIEHOEK (2): DE ROTSTEMPELS VAN DAMBULLA

Sril Lanka, Dambulla Golden Temple, Rocktemple Dambulla,

Als er één tempel is in Sri Lanka die je moet bezocht hebben, dan is het de Rotstempel van Dambulla. Met 4 andere sites in Sri Lanka's Culturele Driehoek, staat dit ongezien fenomeen sinds 1991 op Unesco's Culturele Werelderfgoedlijst. Dambulla is het grootste en best bewaarde grotklooster van Sri Lanka en heeft bovendien een enorme religieuze en historische waarde. '22 Eeuwen kijken op u neer', zou Napoleon ongetwijfeld zeggen.

22 Eeuwen pilgrimage. Geen monks, maar monkeys verwelkomen me bij de ticketbalie van de Dambulla Rotstempels: Ceylonkroonaapjes, een endemische soort die je zowat overal in Sri Lanka tegenkomt en van tempels hun favoriete habitat hebben gemaakt. Ze zien er schattig uit, maar kunnen lelijk uithalen. Dat merk ik wanneer een ouder exemplaar een piepjonge soortgenoot out of the blue bij z'n kruin grijpt en stevig door elkaar schudt. Kleine ettertjes zijn het, bedreven gauwdieven, vliegensvlug en bijzonder manipulatief. Wie ze in de buurt heeft kan maar beter op z'n hoede zijn. Zoals ik, wanneer blijkt dat zo'n aapje me hardnekkig stalkt op de trappen naar de tempel.

Hij slentert traag achter me aan, steekt me razendsnel voorbij, wacht op me, slentert weer achter me aan, steekt me opnieuw voorbij... De souplesse en snelheid waarmee ik de 370 treden beklim, steken schril af tegen de zijne. Opgeven staat niet in zijn woordenboek. Boven volgt een leuke verrassing: het uitzicht. De Dambulla Rotstempels werden gebouwd op een 160m hoge rots met een verbluffend panorama over de omliggende vlakte, tot aan de rots van Sigiriya, zo'n 19 km verder. Nadat ik mijn schoenen in bewaring heb gegeven, betreed ik de heilige plek waar Boeddhistische pelgrims me al 2200 jaar lang voorafgingen. 22 Eeuwen pelgrimage, het kan tellen.

Het complex omvat vijf aparte tempels die handmatig uit de rotsen werden gehouwen, een zuilengalerij die er in de jaren '30 van vorige eeuw tegenaan werd gebouwd, een 5e eeuwse stupa en een uit de kluiten gewassen heilige bodhiboom. De eerste drie tempels, Cave of the Divine King, Cave of the Great Kings en Great New Monastery, zijn met stip de mooiste. De laatste twee, Western Cave en Second New Temple, dateren uit meer recente tijden en zijn in historisch opzicht heel wat minder interessant.

"In Dambulla betreed ik het heiligdom waar Boeddhistische pelgrims me 22 eeuwen voorafgingen."

Over Boeddha en Vishnu. In 1991 werden de tempels om meer dan één reden ingeschreven op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Zo is het een van de oudste Boeddhistische monastieke instellingen ter wereld en doet het tot op de dag van vandaag dienst als klooster. Ook de omvang en vooral de goede conservatie maken deze tempel uniek. De eerste monniken hebben zich er gevestigd vanaf de 3e eeuw voor Christus. Volgens de legende boden ze Koning Valagamba die op de vlucht was voor vijandige Tamilkrijgers uit Zuid-Indië, bescherming en onderdak. Hij zou er 14 jaar in ballingschap verblijven waarna hij uit dank een Boeddhistische tempel uit de rotsen liet houwen. Na Valagamba lieten nog andere Singalese koningen de tempels vergroten en voegden er allerlei kunst en relikwieën bij.

De tempels van Dambulla tellen maar liefst 153 Boeddhabeelden, 3 beelden van Singalese koningen en nog een resem andere bovenmenselijke creaturen. Maar het meest ben ik onder de indruk van de erg gedetailleerde fresco's die maar liefst 2100 m2 van de wanden en plafonds bedekken. Blikvanger in de Devalaya Viharaya (Cave of the Divine King) is een 14m lange, uit de rotsen gehouwen liggende Boeddha met z'n lievelingspupil Ananda aan z'n voeten. Aan z'n hoofd staat de Hindoegod Vishnu die z'n goddelijke krachten zou gebruikt hebben om de rotstempels te bouwen. Boeddha en Vishnu, in Sri Lanka kunnen ze wel vaker door dezelfde (tempel-) deur. In de immense Maharaja Vihara (Cave of the Great Kings) zie ik beelden van Valagamba en Nissankalla, de twee koningen die fundamenteel aan de bouw van de Dambulla Rotstempels hebben bijgedragen, omringd door honderden Boeddha's.

De derde tempel, Maha Aluth Viharaya (Great New Monastery), was in de 18e eeuw het opus van Koning Kirti Sri Rajasinha. Zijn beeld wordt geflankeerd door een vijftigtal Boeddha's in allerlei poses en als een magische hemel overkoepeld door de kleurrijkste fresco's, met stip mijn favoriete tempel. Op de terugweg naar m'n hotel stop ik nog even bij het Gouden Boeddhabeeld in Dambulla. Tot mijn verbazing (en voor één keer) is het geen tempel, maar een Boeddhistisch Museum. Het oplopende pad erachter leidt eveneens naar de rotstempels en heeft al heel wat bezoekers tot wanhoop gedreven. Want wie van hieruit de tempels wil bezoeken, zal merken dat hij na de forse klim en eenmaal aangekomen geen inkomticket kan kopen. De enige optie is om het reguliere pad af te dalen, een ticket aan de balie te kopen en opnieuw de 370 trappen naar boven te klimmen. Just saying...

"Boeddha en Vishnu, in Sri Lanka kunnen ze wel vaker door dezelfde (tempel-) deur."

© TEKST: W. GLADINES - FOTO'S: W. GLADINES & M. THYS 2022

Lees ook: Kriskras door Sri Lanka's Culturele Driehoek (1): Sigiriya

DAMBULLA ROTSTEMPELS PRAKTISCH:

Entree: Het ticketkantoor van de Dambulla Rotstempels is open van 7u tot 19 u, maar vaak sluit het al om 18 uur. De prijs voor een ticket bedraagt 1.500 LKR (omgerekend 4 euro). Opgelet: er is geen betaalautomaat in het ticketkantoor, je kan er enkel cash betalen!

Vervoer: Logeer je in de buurt en rij je niet zelf, dan is een tuk-tuk de beste én de goedkoopste oplossing. Reserveer steeds een tuk-tuk met driver aan de hotelreceptie, want zij werken meestal met dezelfde (betrouwbare) chauffeurs.

Dresscode: Uiteraard kan je geen boeddhistische tempel met je schoenen betreden. Je kan ze in bewaring geven voor 20 LKR (5 cent), of je kan ze ook gewoon bij de ingang laten staan, maar dan bestaat het risico dat de aapjes ermee weg zijn. Wie de hete ondergrond wil vermijden (en hij is heet!), draagt best kousen, wat is toegestaan. Schouders en knieën moeten bedekt zijn, zo niet stuurt de security je onverwijld terug.

Foto's: Foto's nemen is toegestaan maar er gelden restricties. Zo is het verboden selfies te nemen en foto's te nemen van mensen die bidden. Ook het gebruik van je flash is uiteraard verboden. Nooit poseren voor een Boeddhabeeld! Het is namelijk not done Boeddha de rug toe te keren.

Gedragscode: Bedenk dat de rotstempel niet voor de schoon ogen van toeristen gemaakt werd, maar nog steeds een erg belangrijk religieus centrum is. Respecteer daarom de voorschriften die gelden in de meeste religieuze centra. Met andere woorden: pas je aan en gedraag je.

Volgorde: Wie de mooiste tempels voor het laatst wil houden, wandelt ze best af in omgekeerde volgorde: van tempel 5 naar tempel 1 dus.

Info over reizen naar Sri Lanka: www.srilanka.travel

Jetwing Lake Hotel, Dambulla.

Overnachten: De uitvalsbasis voor mijn stops in Sigiriya en Dambulla was het Jetwing Lake Hotel Dambulla: je kan er luxueus logeren, centraal gelegen in Sri Lanka's Culturele Driehoek. 94 Mooie, moderne kamers met alle comfort in 3 categorieën: deluxe, super deluxe en suites. Dineren kan aan het immense buffet met Sri Lankaanse en Westerse gerechten (ik opteer steeds voor het eerste), in hun exclusief Chinees restaurant of op een leuke locatie rond het hotel (Dining by the lake...) Uitgebreid ontbijtbuffet met o.a. heerlijke Sri Lankaanse string hoppers en curry's! Verder een prachtige spa, een fitness en het grootste buitenzwembad ever. Info: www.jetwinghotels.com