CAMEMBERT, HET BEROEMDSTE DORP VAN FRANKRIJK

Camembert is de naam van een Normandische kaas én van een dorpje in de Orne. Wat ze met elkaar gemeen hebben? Alles. Wij trokken dwars door de fascinerende landschappen van Pays d'Auge op zoek naar de roots en wetenswaardigheden van Frankrijks meest iconische kaas. Welkom in het beroemdste dorp van Frankrijk!

Pays d'Auge op z'n mooist: appelbomen, koeien en vakwerkhuizen.

Wat een verademing als we in Honfleur de stressy A 29 verruilen voor de departementsweg naar Vimoutiers. Er is een pak minder verkeer en het uitzicht wordt met de kilometer mooier. We rijden dwars door Pays d'Auge, door het land van cider, kaas en calvados, over glooiende hellingen vol appelbomen waaraan fraaie vakwerkhuizen zich vastklampen. Hier en daar worden we nagestaard door Normandische koeien: prachtige beesten zijn het, je zou ze zo willen knuffelen. We passeren Lisieux met z'n enorme basiliek die hoog boven het landschap uittorent en Pont l'Évêque en Livarot, twee stadjes die ook hun naam aan een Normandische kaas verbonden. Anderhalf uur en vele foto shoots later bereiken we Camembert, in de Orne, in het uiterste zuiden van Pays d'Auge.

Camembert village.

Say cheese. Camembert is een naam die wereldwijd klinkt als een klok. Volgens sommigen is het zelfs het beroemdste dorp van Frankrijk. Toch is het dorp zelf - ook naar Normandische normen - een erg bescheiden plek. Tot onze verbazing bestaat het slechts uit een kerkje tussen een handvol vakwerkhuizen. Het telt amper 170 inwoners. Het was Marie Harel, een eenvoudig boerenmeisje, die dit hoekje in de Orne op de wereldkaart zette. Volgens de legende kreeg ze van een voor de revolutie gevluchte abt uit Brie, het recept van een kaas met een bloemige, eetbare korst. Ze maakte er een variant met een Normandische twist van, al de rest is geschiedenis. Het was Marie's nageslacht dat Camembert op grote schaal ging produceren. In de tweede helft van de 19e eeuw werd het monopolie van de familie Harel doorprikt en ging ook de rest van Normandië massaal Camembert maken.

Camembert, een naam die klinkt als een klok.

Marie Harel kreeg een standbeeld bij het gemeentehuis, waarvan de ontwerper het begrip 'boerinnetje' wel erg vrij interpreteerde. We kunnen ons moeilijk voorstellen dat ze als een rasecht Dior model met diep uitgesneden decolleté haar Normandische koeien ging melken. Opvallen doet het wel. Een steenworp verder vinden we het Maison du Camembert waar de geschiedenis van Marie Harel en haar beroemde witschimmelkaas tot in de puntjes wordt belicht. Hoewel er vandaag in heel Normandië Camembert wordt gemaakt, is er in Camembert zelf nog slechts één producent. Voor we naar het naburige Vimoutiers rijden, maken we nog wat kiekjes bij het plaatsnaambord van het dorp. 'Say cheese' krijgt hier plots een grappige bijklank.

"Kiekjes bij het plaatsnaambord Camembert: 'Say cheese' krijgt plots een grappige bijklank."

Vimoutiers.

De heilige koe. Met iets meer dan 4000 inwoners is het naburige Vimoutiers al een behoorlijke stad in de Orne. Ze wordt gedomineerd door de indrukwekkende Eglise Notre Dame op het al even indrukwekkende Place de Mackau. Marie Harel blies in 1844 haar laatste adem uit in deze stad die een lange traditie van kaasmarkten had. Bij het stadhuis staan we voor een beeld van een levensgroot rund, de heilige (Normandische) koe, die illustreert waar het hier allemaal om draait: Camembert. Ertegenover kreeg ook Marie Harel een bescheiden plekje in de zon, maar dan als een échte boerin.

Musée du Camembert - Vimoutiers.

In Avenue du Général de Gaulle bezoeken we het Musée du Camembert, een niet te missen plek voor wie álles over Frankrijk's beroemdste kaas wil weten. En daar valt heel wat meer over te zeggen dan wij dachten. In 1996 kreeg Camembert de Normandie het AOP label. Sindsdien moet de kaas volgens een geijkt charter worden gefabriceerd. Ook het wel en wee van de koeien werd aan strenge regels gebonden. Zo moet de basis, ongepasteuriseerde melk, altijd van een Normandische koe komen. Typisch aan deze driekleurige beesten die melk, kaas, boter en vlees leveren is het grappige 'brilletje'. Ook het formaat van de kaas is altijd hetzelfde. De meest intrigerende items in het museum zijn de enorme collectie Camembert labels. Het verbaast ons niet dat er gedreven verzamelaars van bestaan. Ons bezoek aan het museum sluiten we af met een degustatie van Camembert en andere heerlijke Normandische kazen zoals Livarot en Pont l'Eveque, met een lekker glas cider erbij.

"De heilige Normandische koe in Vimoutiers illustreert waar het hier allemaal om draait: Camembert."

Ferme de la Galotière in Cousset.

Cider & calavados. Behalve kazen zijn er natuurlijk nog die twee andere bekende streekproducten uit het Normandische achterland: calvados en cider. Een bezoek aan een lokale producent zullen we op onze tochtjes door Normandië dan ook nooit overslaan. Uit ervaring weten we dat je de beste streekproducten vaak bij kleine producenten haalt. In Crouttes, op enkele kilometers van Vimoutiers, kloppen we aan bij Ferme de la Galotière, een familiebedrijf dat sinds 1963 calvados, cider en poiré van uitzonderlijke kwaliteit maakt. Hun oude vakwerkhoeve ligt in een van de mooiste uithoekjes van Pays d'Auge. Alleen al om van het omliggende landschap te genieten is la Galotière een omweg meer dan waard.

Ferme de la Galotière: hoogwaardige (bio-) calvados en cider.

Vandaag wordt het bedrijf gerund door Jean-Luc en Nathalie Olivier. Hun zoon Pierre bestiert sinds een jaar het 45ha grote domein met 40 appelrassen gedreven mee. Hun appelsoorten zijn onderverdeeld in drie soorten: bitter, zuur en zoet en zijn aangepast aan het Normandische klimaat. Jaarlijks oogst de familie tussen 150 en 300 ton fruit. Kort voor het millennium ging het bedrijf de biologische toer op. De familie kan vandaag behalve diverse biologische ciders en poiré's ook al 10 jaar oude bio calvados aan de man brengen. We testen hun brouwsel tijdens een uitgebreide degustatie die ons meteen overtuigt. We zwichten galant voor hun cider en poiré prestige bio, ook hun bio calvados is super lekker. Camembert, cider en calvados, betere souvenirs uit dit mooie uithoekje in de Orne zijn er niet.

"La Galotière kan vandaag behalve biologische ciders en poiré's ook al 10 jaar oude bio calvados aan de man brengen."

CAMEMBERT PRAKTISCH:

Info over de Orne: www.ornetourisme.com

Er naar toe: De afstand met de wagen vanuit Brussel naar Vimoutiers/Camembert bedraagt 455km (met tolwegen) en een reistijd (zonder pauzes) van 4.50u.

B&B Domaine des Thomins.

Overnachten: Wij sliepen in Domaine des Thomins in Cisai-Saint-Auban, een elegante Normandische villa met park uit de jaren '30 van vorige eeuw. Stijlvol ingericht salon, vijf charmante kamers met alle moderne comfort en een ongedwongen sfeer. De sympathieke eigenaar, Jean-François, entertaint met de nodige humor z'n gasten en kookt als de beste. Domaine des Thomins is een plek waar je helemaal tot rust komt.

Eten & drinken. Restaurant Le Binome in Vimoutiers serveert overwegend Franse gerechten met oog voor lokale ingrediënten. Heerlijke desserts. Je eet er in een formeel, maar gezellig decor. Faire prijzen en super vriendelijke bediening. Warm aanbevolen.