BRABANT REMEMBERS ZET MENSEN CENTRAAL IN HET 75e BEVRIJDINGSJAAR

brabant remembers, 75 jaar bevrijding noord-brabant,

75 Jaar bevrijding, 75 verhalen. Brabant Remembers herdenkt het einde van de Tweede Wereldoorlog met levensveranderende verhalen waarin mensen centraal staan. Voor elke Brabantse gemeente minstens één. En daarin krijgt het dilemma een prominente rol. 'Wat zou jij doen?' is een vraag die steeds weer terugkeert. Want herdenken is nadenken.

Dilemma's krijgen een centrale plaats in Brabant Remembers.

Herdenken is nadenken. Treffender hadden we het zelf niet kunnen verwoorden. We lazen dit credo tijdens ons bezoek aan het voormalige concentratiekamp Kamp Vught bij Den Bosch, een plek die stilte en respect afdwingt. Respect voor de vele slachtoffers van het nazi regime en respect voor de mensen die vochten voor onze vrijheid. Want vrijheid mag vandaag vanzelfsprekend lijken, het is het niet. Intussen zijn er 75 jaren verstreken. Zij die het allemaal zelf meemaakten worden alsmaar schaarser. Bij de tweede generatie leeft de Tweede Oorlog nog door de verhalen die ze van hun ouders of grootouders meekregen. Maar voor de jongeren wordt de ellende van'40-'45 stilaan abstracter.

Brabant Remembers, 75 jaar bevrijding.

Daarom wil Brabant Remembers WO II en de bevrijding weer wat actueler maken en dat doen ze door mensen centraal te stellen in 75 persoonlijke levensveranderende verhalen óver mensen waarmee we ons vaak makkelijk kunnen identificeren. De verhalen zijn gebundeld in het boek Brabant, brug naar vrijheid en je kan ze ook alle 75 hier lezen. Maar veel beter is om, net als wij, zelf op stap te gaan door Noord Brabant. Met de gratis Brabant Remembers app komen de verhalen door middel van augmented reality tot leven op de plekken waar mensenlevens ingrijpend zijn veranderd. Het is meteen een mooie gelegenheid om ook de andere evenementen van Brabant Remembers en uiteraard Brabant zelf te ontdekken. Deze drie geweldige tips geven we jullie alvast mee:

Rocco Verdult bij een maquette van een van 75 de oorlogsverhalen.

1. Stillleven. Eindhoven lijkt wel opnieuw een bezette stad tijdens de Dutch Design Week. In de drukte zoeken we de vierde verdieping op van het Strijp TQ gebouw waar we naar aanleiding van de designweek de expositie 'Stillleven' van Rocco Verdult kunnen bekijken. Brabant Remembers vroeg de social designer een manier te vinden om de geschiedenis van WOII op een eigentijdse en zinvolle manier door te geven aan de jongere generatie. Zijn antwoord was Stillleven (de titel met de 3 l's is een woordspeling), dat maquettes omvat met sleutelscènes uit alle 75 persoonlijke levensveranderende verhalen. Rocco zelf neemt ons op sleeptouw door de expositie. 'Ik ben anderhalf jaar lang bezig geweest met het project,' zegt hij. 'Met een team van acht mensen werkten we van januari tot augustus aan de maquettes. De witte stellen de dagscènes voor, de zwarte de nachtscènes. Alles draait rond dat ene gekleurde figuurtje wiens leven op dat moment en op die plaats ingrijpend is veranderd.'

Stillleven: alle levensveranderende verhalen in 75 prachtige maquettes.

Voor het maken van de maquettes verrichte Rocco ook heel wat research: hoe lag de straat er toen bij, welke kledij droegen ze, hoe zag zo'n voertuig er precies uit. De bedoeling is dat het publiek de scènes zelf vrij interpreteert en zich daarna gaat verdiepen in de verhalen die hen het meeste aanspreken. Dat kan met het boek Brabant brug naar vrijheid dat je ter plekke kan inkijken of door de corresponderende QR code te scannen. Rocco kent de verhalen intussen tot in detail. Op onze vraag welke verhalen hem het meest hebben aangegrepen neemt hij ons mee naar o.a. de maquette van de drie broers uit Eersel die een schuilplaats bieden aan twee verzetsstrijders. De verloofde van een van hen komt af en toe op bezoek, een liefdesgeschiedenis die tot een drama zal leiden.

'Stillleven' van Studio Rocco Verdult kan je gratis gaan bekijken vanaf de 3e week van november tot mei 2020 op het stadsbalkon in de LocHal in Tilburg.

Nico en Marlies, de nazaten van Mientje Proost.

2. Het Dilemma Doolhof. In de Hoogstraat in Bergen op Zoom worden we bijzonder gastvrij ontvangen bij Nico en Marlies, nabestaanden van Mientje Proost. Mientje is de spilfiguur van het verhaal Mille periculis supersum - Duizend gevaren kom ik te boven. 'Mijn moeder was 19 toen de oorlog uitbrak,' vertelt Marlies. 'Ze raakte gaandeweg als koerierster betrokken bij het verzet. Op een dag werd haar verzetsgroep verraden door een infiltrant. Mijn moeder kon onderduiken, maar dat deed ze niet. Ze wilde eerst alle bezwarende elementen wegwerken. Op 7 augustus 1943 werd ze gearresteerd. De Duitsers wilden informatie van haar, maar ze zweeg. Zeven maanden eenzame opsluiting, een hongerdieet, de dreiging dat haar ouders zouden gearresteerd worden en emotionele chantage deden haar niet plooien. Op het proces van haar verzetsgroep werden bijna alle leden, waaronder mijn moeder zelf, ter dood veroordeeld. Maar ze vergaten haar te executeren.'

Dilemma Doolhof - Bergen op Zoom.

Mientje overleefde 2 gevangenissen en 2 concentratiekampen omdat ze rotsvast bleef geloven in de bevrijding. Uit haar verhaal blijkt duidelijk dat ze voor verscheurende keuzes kwam te staan. Nico en Marlies stellen daarom voor om ook ons een keer op de proef te stellen. We rijden naar het Dilemma Doolhof, tussen de militaire begraafplaatsen van de Britten en de Canadezen, net buiten de stad. De locatie - de plek waarlangs de gesneuvelde soldaten naar hun laatste rustplaats werden gebracht - zet meteen de teneur. Wanneer we het doolhof binnenwandelen staan we voor het eerste dilemma. Er wordt een vraag gesteld waarop twee antwoorden mogelijk zijn. Ons antwoord bepaalt langs welke deur we verder door het doolhof gaan, naar het volgende dilemma en de volgende deur. We proberen ons telkens zo goed mogelijk in de aangegeven situatie in te leven, maar het is moeilijker dan we dachten. Het dilemma doolhof is een mooie, maar erg confronterende ervaring.

Tip: Doe je het doolhof met twee of meer, probeer dan telkens met elkaar te overleggen en jullie keuze te motiveren. Op die manier komt de installatie pas echt tot z'n recht. Wanneer je weer uit het doolhof komt vergeet dan zeker niet de tribune te beklimmen om de installatie van bovenuit te bekijken en aandachtig te luisteren naar de mysterieuze stem die je hoort.

Het Dilemma Doolhof is een van de iconische projecten van Brabant Remembers en kan je gratis bezoeken tot (minstens) juni 2020 van zonsopgang tot zonsondergang. Locatie: Ruytershoveweg, Bergen op Zoom (tussen het Britse en Canadese Ereveld).

Oorlogsmuseum Overloon.

3. Fietsen door het oorlogsverleden. 'Oorlog hoort in een museum' is het motto van het Oorlogsmuseum Overloon op de plek waar de zwaarste tankslag ooit op Nederlandse bodem plaatsvond. Het museum ontstond kort na de WO II met voertuigen en kanonnen die op het slagveld waren achtergebleven. Gaandeweg werd het een volwaardig museum met een indrukwekkende collectie militaire voertuigen (meer dan 150). Blikvangers zijn o.a. Sherman en Panther tanks, een enorme Barc, een C47 Skytrain in restauratie en een Horsa Glider, een Brits houten zweefvliegtuig. Wij waren vooral geboeid door Nederland in de Tweede Wereldoorlog. Net als Brabant Remembers focust deze permanente tentoonstelling op het leven van 8 mensen en hoe zij de oorlog doormaakten.

De nieuwe fietsbrug loopt dwars door het Oorlogsmuseum Overloon.

Een andere, heel originele manier om het museum te bekijken is met de fiets. Want ter gelegenheid van het bevrijdingsjaar werd er een 90 m. lange fietsbrug dwars door de grote museumruimte aangelegd. Uniek, want het is de enige fietsbrug ter wereld die door een museum loopt. Ze maakt deel uit van de fietsroute 'Aan de andere kant' die de Britse en Duitse militaire begraafplaatsen in de regio verbindt. De route zelf is dan weer één van de 9 fietsroutes van de Liberation Fietsroute Brabant. Wij probeerden de fietsroute uit en geloof ons, het is een heel aparte ervaring om eens door een museum te peddelen. Fietsen dus en doe daar nog de gastronomische know-how van Noord Brabant bij en wij Belgen weten weeral waar naartoe de komende maanden.

Het Oorlogsmuseum Overloon en de fietsbrug zijn open van maandag tot vrijdag van 10 tot 17u, zaterdag en zondag van 11 tot 17u. Raadpleeg hun website voor afwijkende openingsuren op bv. feestdagen.

Wordt vervolgd...