 |
De aftandse look van blinde muren zijn vaak een doorn in het oog van steden en hun bewoners, maar een dankbaar canvas voor straatkunstenaars. Steeds meer zie je in steden prachtige muurschilderingen opduiken. In Breda gaan ze nog een stapje verder. Want met Blind Walls Gallery plaatsen ze street art in een historische context. Ontdek de geschiedenis van Breda door de ogen van getalenteerde straatkunstenaars.
 |
| De grauwe somberheid van blinde muren verdwijnt onder kleurrijke muurschilderingen. (© E. Wiekens) |
Street Art geeft je vleugels. 'De stadsmuur gaf aanzien en was een symbool van welvaart en vrijheid,' vertelt Ailis O'Neill, mijn street-art gids, terwijl ze een 16e eeuwse prent van Breda toont. De stadsmuur is duidelijk zichtbaar op de prent die doorgaat als het oudst bekende stadsaanzicht van Breda. Het inspireerde Graphic Matters en de Stad Breda in 2015 tot de oprichting van Blind Walls Gallery, een project waarmee ze een nieuw stadsbeeld willen creëren. 'We engageren zowel internationale artiesten als talent uit eigen land om muurschilderingen aan te brengen op blinde muren die met hun aftandse look vaak voor een ongemakkelijk gevoel zorgen.' Vandaag werden er al 73 werken gerealiseerd, zowel binnen als buiten het stadscentrum, al zijn die volgens Ailis niet allemaal meer te bekijken. 'Een achttal werken zijn intussen verdwenen omdat er muren werden gesloopt. Een stad leeft nu eenmaal.' Wat de werken zo uniek maakt is dat ze telkens een verhaal vertellen over de plek waar ze werden aangebracht. Met street art door de geschiedenis van Breda? 'Klopt,' zegt Ailis. Onze eerste halte: de Oude Vest, bij de vleugels van Kelsey Montague.
 |
| Ring around Rosie - Rutger Termohlen & C°. |
De Amerikaanse artieste startte vier jaar geleden met haar #WhatLiftsYou project en tekent overal ter wereld met poscastift immense engelenvleugels op muren. 'De bedoeling is dat je als toeschouwer deel uitmaakt van het werk,' zegt Ailis. 'Je gaat tussen de vleugels staan, laat je fotograferen en post de foto met de bewuste hashtag op de sociale media samen met je inspiratie van het moment.' De link met de plek? 'In het originele stadswapen van Breda waakt een engel boven een schild met drie Andreaskruisen.' Het verband is een beetje vergezocht, maar de filosofie erachter is wel heel origineel. Het verwondert me dan ook niks dat What Lifts You een hit werd op Instagram.
"Wat Blind Walls Gallery zo uniek maakt, is dat de werken een verhaal vertellen over de plek waar ze werden aangebracht."
 |
| Johan Moorman: Clowns, Animals and Freaks. |
Roze olifanten. Op de Mols Parking wandelen we door een immense street artgalerij. Aan één kant van de lange parking zijn de muren zelfs helemaal beschilderd. Kleuren spatten er ons letterlijk tegemoet. We zien er werk van de uit San Francisco afkomstige sign painter Jeff Canham die de eerste negen woorden van het fonetische NATO-alfabet op een muur schilderde. 'Ze verwijzen naar het militaire verleden van de plek, naar de Lange Stallen van de naburige Chassékazerne,' zegt Ailis. Het trio Rutger Termohlen, Collin Van Der Sluijs en Super A fleurden een muur op met hun prachtige 'Ring around the Rosie'. Een stel kinderen met vogelkoppen danst er rond een enorme rat. De elementen die door het werk zweven symboliseren behalve de rat nog andere verspreiders van de pest. Volgens Ailis was deze plek in de middeleeuwen een begraafplaats voor slachtoffers van deze dodelijke plaag.
Wat verder zien we 'Queensday Everyday, Anyday Queensday' van de Amerikaanse straatkunstenaar Steven Powers. Toen hij in Nederland verbleef was de man danig onder de indruk van de Oranjegekte op Koninginnedag dat hij zijn hele bijdrage eraan wijdde. Voor hem mag het alle dagen Koninginnedag zijn. Op een knaloranje achtergrond schilderde hij ludieke frasen als 'She's the baas' en andere nonsens. 'Zijn werk is een liefdesverklaring aan de stad en een ode aan alle vrouwen,' zegt Ailis. De grootste, meest opvallende en kleurrijkste muurschildering op Mols Parking is 'Clowns, Animals and Freaks' van grafisch ontwerper Johan Moorman. De uit Eindhoven afkomstige grafisch ontwerper zoekt voor z'n werken inspiratie in klassieke arcadespelen, Escher en oude Legocatalogussen. We hebben hier duidelijk te maken met een circus en... roze olifanten? 'Eind jaren tachtig stonden er op hetzelfde moment twee rivaliserende circussen op Mols Parking,' zegt Ailis. 'Ze gingen in de clinch met elkaar en lieten zelfs hun olifanten los. Waarop het stadsbestuur ze enkele jaren weerde uit Breda.' Op de hoek van Mols Parking en de Stallingstraat zien we nog een piepklein huisje dat ooit een paardenstal was. 'If wishes were horses, refugees would ride' staat er rondom te lezen, een quote van sign painter Bruce TMC, die hiermee naar het vluchtelingenprobleem en de paardenstal van weleer verwijst.
Schatten op zolder. Twee paardenkoppen die vanachter een rij grafzerken een uit de kluiten gewassen wortel met snor aanstaren in een moestuin: de muurschildering van Laura Lethinen in de Stallingstraat lijkt wel een werk vol verborgen symboliek. Toch is de realiteit een stuk genuanceerder volgens mijn gids. De Finse illustratrice vat de chronologie van de Mols Parking namelijk handig samen in één tekening. De paardenkoppen refereren naar de oude paardenstallen, de grafzerken naar het voormalige kerkhof dat na sanering werd getransformeerd tot een moestuin. 'Wat ze wel symboliseert is de cyclus van het leven, van het ontluikende leven tot de dood,' besluit Ailis.
Nog in de Stallingstraat vergt het weinig verbeelding om in 'Trash to Treasure' van designstudio Thomas & Jurgen de penseelstreken van Van Gogh te zien. Het verhaal erachter is echter verbluffend. 'Na het vertrek van Van Gogh naar Antwerpen, gaf zijn moeder kisten vol vroege werken van de schilder in bewaring aan een verhuisfirma in de buurt, die ze op hun zolder opsloegen,' vertelt Ailis. 'Toen de familie Van Gogh in 1889 naar Leiden verhuisde, vergaten ze de kisten en ging de eigenaar van de verhuisfirma ze na een tijd als zijn eigendom beschouwen. Hij verkocht Vincents werken aan spotprijsjes. Ze circuleerden in de buurt, hingen bij de lokale kapper, dienden als inzet bij caféspelen of werden geruild voor een biertje.' Treasure mag je echt heel letterlijk nemen, want onder de werken bevonden zich o.a. 'Stadsgezicht met ophaalbrug' en een stilleven die dit jaar respectievelijk voor 1,4 en 3,5 miljoen euro op een veiling te koop werden aangeboden.
Dat de paardenstallen van Breda inspirerend blijken te werken, zien we Achter de Stallen bij het cartoonachtige 'Stalen Ros' van Ilse Weisfelt. Deze Nederlandse illustrator plaatst dieren en mensen graag in een grappige context. Op de gevels van de fietsenstalling - voordien een paardenstal - klutst ze de respectievelijke functies van het gebouw als een omelet door elkaar: de ruiter zette ze op een fiets, de fietser op een paard. Het valt mij op dat er weinig vandalisme op de muurschilderingen wordt gepleegd, al is dat volgens Ailis in het verleden al wel eens gebeurd. 'We zoeken naar middelen om eventuele overtagging snel te verwijderen,' zegt ze. 'Toch is conserveren veel belangrijker, want de oude gevels willen wel eens afschilferen. Ook daar zoeken we naar efficiënte oplossingen.'
 |
| If wishes were horses, refugees would ride. (© R.Roelsen) |
Wat verder zien we 'Queensday Everyday, Anyday Queensday' van de Amerikaanse straatkunstenaar Steven Powers. Toen hij in Nederland verbleef was de man danig onder de indruk van de Oranjegekte op Koninginnedag dat hij zijn hele bijdrage eraan wijdde. Voor hem mag het alle dagen Koninginnedag zijn. Op een knaloranje achtergrond schilderde hij ludieke frasen als 'She's the baas' en andere nonsens. 'Zijn werk is een liefdesverklaring aan de stad en een ode aan alle vrouwen,' zegt Ailis. De grootste, meest opvallende en kleurrijkste muurschildering op Mols Parking is 'Clowns, Animals and Freaks' van grafisch ontwerper Johan Moorman. De uit Eindhoven afkomstige grafisch ontwerper zoekt voor z'n werken inspiratie in klassieke arcadespelen, Escher en oude Legocatalogussen. We hebben hier duidelijk te maken met een circus en... roze olifanten? 'Eind jaren tachtig stonden er op hetzelfde moment twee rivaliserende circussen op Mols Parking,' zegt Ailis. 'Ze gingen in de clinch met elkaar en lieten zelfs hun olifanten los. Waarop het stadsbestuur ze enkele jaren weerde uit Breda.' Op de hoek van Mols Parking en de Stallingstraat zien we nog een piepklein huisje dat ooit een paardenstal was. 'If wishes were horses, refugees would ride' staat er rondom te lezen, een quote van sign painter Bruce TMC, die hiermee naar het vluchtelingenprobleem en de paardenstal van weleer verwijst.
"Toen straatkunstenaar Steven Powers in Nederland verbleef, was hij danig onder de indruk van Koninginnedag dat hij zijn hele bijdrage eraan wijdde."
 |
 |
| Laura Lehtinen (Stallingstraat). |
Schatten op zolder. Twee paardenkoppen die vanachter een rij grafzerken een uit de kluiten gewassen wortel met snor aanstaren in een moestuin: de muurschildering van Laura Lethinen in de Stallingstraat lijkt wel een werk vol verborgen symboliek. Toch is de realiteit een stuk genuanceerder volgens mijn gids. De Finse illustratrice vat de chronologie van de Mols Parking namelijk handig samen in één tekening. De paardenkoppen refereren naar de oude paardenstallen, de grafzerken naar het voormalige kerkhof dat na sanering werd getransformeerd tot een moestuin. 'Wat ze wel symboliseert is de cyclus van het leven, van het ontluikende leven tot de dood,' besluit Ailis.
 |
| Trash to Treasure - Thomas & Jurgen |
Nog in de Stallingstraat vergt het weinig verbeelding om in 'Trash to Treasure' van designstudio Thomas & Jurgen de penseelstreken van Van Gogh te zien. Het verhaal erachter is echter verbluffend. 'Na het vertrek van Van Gogh naar Antwerpen, gaf zijn moeder kisten vol vroege werken van de schilder in bewaring aan een verhuisfirma in de buurt, die ze op hun zolder opsloegen,' vertelt Ailis. 'Toen de familie Van Gogh in 1889 naar Leiden verhuisde, vergaten ze de kisten en ging de eigenaar van de verhuisfirma ze na een tijd als zijn eigendom beschouwen. Hij verkocht Vincents werken aan spotprijsjes. Ze circuleerden in de buurt, hingen bij de lokale kapper, dienden als inzet bij caféspelen of werden geruild voor een biertje.' Treasure mag je echt heel letterlijk nemen, want onder de werken bevonden zich o.a. 'Stadsgezicht met ophaalbrug' en een stilleven die dit jaar respectievelijk voor 1,4 en 3,5 miljoen euro op een veiling te koop werden aangeboden.
 |
 |
| Het Stalen Ros - Ilse Weisfelt. |
Dat de paardenstallen van Breda inspirerend blijken te werken, zien we Achter de Stallen bij het cartoonachtige 'Stalen Ros' van Ilse Weisfelt. Deze Nederlandse illustrator plaatst dieren en mensen graag in een grappige context. Op de gevels van de fietsenstalling - voordien een paardenstal - klutst ze de respectievelijke functies van het gebouw als een omelet door elkaar: de ruiter zette ze op een fiets, de fietser op een paard. Het valt mij op dat er weinig vandalisme op de muurschilderingen wordt gepleegd, al is dat volgens Ailis in het verleden al wel eens gebeurd. 'We zoeken naar middelen om eventuele overtagging snel te verwijderen,' zegt ze. 'Toch is conserveren veel belangrijker, want de oude gevels willen wel eens afschilferen. Ook daar zoeken we naar efficiënte oplossingen.'
"Van Goghs werken hingen bij de buurtkapper, dienden als inzet bij caféspelen of werden geruild voor een biertje."
 |
 |
| Collin van der Sluijs (Concordiaplein) |
De imitator geïmiteerd. Collin van der Sluijs heeft iets met vogels. Z'n dansende kinderen met vogelkoppen zagen we al in de 'Ring around the Rosie', op het Concordiaplein zette de Bredanaar een uit de kluiten gewassen vogel in de verf. Of beter: in de bloemen. Want zijn immense muurschildering op de plek van het voormalige Concordia theater 'lijst' een zanglijster in, temidden van een zee gestileerde bloemen. 'De lijster symboliseert Abraham de Winter, een getalenteerd en populair cabaretier die in de late 19e eeuw allerlei typetjes neerzette in het Concordia Theater,' zegt Ailis. 'Op zijn eigen satirische wijze imiteerde hij o.a. boeren, artsen en straatvegers.' Collin associeert hem met een lijster die perfect in staat is om (andere vogels) te imiteren.' Het resultaat is een prachtige muurschildering die zowel street-art adepten als de kinderen op het nabijgelegen speelplein fascineert.
"Collins prachtige muurschildering weet zowel street-art adepten als de kinderen op het nabijgelegen speelplein te fascineren."
 |
| Ode aan de Haven en het Bredase uitgaansleven in de Potkansstraat. |
Ode aan het uitgaansleven. Aan de oever van de Nieuwe Mark bruist het. In en rond de Haven vindt je volop hippe biertenten, trendy bars en dito bistro's. Vooral 's avonds kan je er over de koppen lopen. Een domper op deze anders zo kleurrijke buurt waren de grauwe muren van de smalle Potkanstraat. Tot een buurtbewoonster enkele straatkunstenaars wist te overtuigen om de gevels een kleurrijke make-over te geven. De Nederlandse graffiti artiest Joren Joshua schilderde er op een speelse manier een feestvierend koppel met een glas bubbels en een bitterbal op een muur. De imposante dame omgeven door waterplanten en een octopus is van Rutger Termohlen waarvan we ook al werk zagen op de Mols Parking. Beide werken zijn een lofdicht op de Haven met haar bruisende uitgaansleven.
"Een buurtbewoonster wist enkele straatkunstenaars te overtuigen om de Haven een kleurrijke make-over te geven."
 |
| Zenk One: Leeuwenmoed. |
Leeuwenmoed. Een van de mooiste werken van Blind Walls Gallery zien we in de Godevaert Montensstraat. De Nederlander Robin Nas (bekend als Zenk One) schilderde er een akelig realistische leeuwenkop op een blinde muur omringd door rode soldaten en dito stier. Als dát geen knipoog naar de Tachtigjarige Oorlog is. 'Klopt als een bus,' lacht Ailis. 'De leeuw staat symbool voor Godevaert Montens, de burgemeester van Breda, die volgens de geschiedenis in 1581 moedig een groep burgersoldaten aanvoerde tegen de invallende Spanjaarden. Iemand met leeuwenmoed dus, al moet er wel bijgezegd worden dat de held in kwestie de heroïek zélf neerpende.
 |
| Fin Dac: Kokesh. (© R.Roelsen) |
Voor de bijdrage van een van m'n favoriete straatkunstenaars moet ik een eind het stadscentrum uitwandelen. Op Ginnikenmarkt, nabij bij de Duivelsbrug, spoot Fin Dac 'Kokesh' - een geisha - op de muur van uitgerekend een Japans restaurant. Geisha's zijn het signatuur van deze Engelse artiest en ik zag ze al in verschillende steden. Kokesh is een even indrukwekkend als mooi werk waarvan de overvloedige rode en witte details verwijzen naar de stadsvlag van Breda. Ik zet er een - voorlopig - punt achter een fascinerende street art tour die ik snel hoop verder te zetten. Want één ding staat vast: terugkomen voor meer street art in Breda doe ik gegarandeerd.
"Kokesh is een even indrukwekkend als mooi werk waarvan de overvloedige rode en witte details verwijzen naar de stadsvlag van Breda."
© W.G. - DICHTBIJ & VER WEG 2018
STREET ART IN BREDA PRAKTISCH:
Info over Noord-Brabant: www.visitbrabant.nl
STREET ART IN BREDA PRAKTISCH:
Info over Noord-Brabant: www.visitbrabant.nl
Vervoer: Ik reed met de treinverbinding Brussel - Amsterdam met nieuwe stop in Breda. 14 Rechtstreekse treinen vanuit Brussel naar Breda, heen en terug, met haltes in Brussel-Zuid, Brussel-Centraal, Brussel-Noord, Mechelen, Antwerpen-Berchem, Antwerpen Centraal en Noorderkempen. Makkelijk en snel. Korting mogelijk voor wie minstens 7 dagen op voorhand boekt. Tickets (die je thuis kan printen) en info: www.b-europe.com
Gegidste street art rondleidingen: Van april t/m oktober kan je iedere laatste zondag van de maand (mits deelname van minstens vijf personen) op stap met Dennis Elbers, stichter van Blind Walls Gallery. Tijdens een 1,5 u. durende wandeltocht vertelt hij de verhalen en weetjes achter de muurschilderingen. De tour vertrekt om 11 u. op de Mols Parking en kost € 15 p/p. Tickets op voorhand te boeken via de website van Blind Walls Gallery. Max. 15 deelnemers per sessie. Grotere groepen kunnen tours op maat boeken. Ook privé- en fietstours zijn mogelijk. Wie alleen op stap wil, kan een app installeren om op eigen tempo het verhaal achter 50 muurschilderingen te ontdekken. (zie hun website).
Geen opmerkingen