Street art boost in Düsseldorf. Voor straatkunstenaars is de stad een immens canvas waarop ze ongestoord hun creativiteit kwijt kunnen. Lokale kunstenaars houden er een vinger aan de pols, bijgestaan door beroemde urban artists uit de hele wereld. Met een zestal musea komen ook liefhebbers van hedendaagse kunst volop aan hun trekken in de stad aan de Rijn. C'est la fuckin' vie: een weekend kunst kijken in Düsseldorf.

K 21: Chiharu Shiota - A Long Day.

Surrealistisch landschap. Wie voor het Ständehaus in Carlstadt staat, vermoedt amper dat er achter de flamboyante gevel een immense collectie hedendaagse kunst schuilt. Dit Italiaanse palazzo was tot 1988 het parlement van de Landstag NRW. Na restauratie werd K21 er ondergebracht, het museum dat samen met K20 in Altstadt de Kunstsammlung NRW vormt. K21 is met een wisselende collectie hedendaagse kunst vanaf de jaren '80 van vorige eeuw tot nu, een van mijn favoriete hotspots in Düsseldorf. Het transparante moderne interieur contrasteert fel met de klassieke buitenkant van het gebouw. Een circuit van drie verdiepingen leidt me langs foto's, sculpturen en installaties van belangrijke hedendaagse kunstenaars als (o.a.) Nam June Paik, Imi Knoebel en Thomas Schütte.

K 21 : Tomás Saraceno - In Orbit.

Bijzonder indrukwekkend is A Long Day, een werk op de derde verdieping van de in Berlijn wonende Chiharu Shiota. Deze Japanse kunstenares die kamervullende installaties maakt met objecten die verbonden zijn door draden linkt met A Long Day menselijke gevoelens met elkaar door middel van garen. In haar werk transformeert ze zorgvuldig uitgekozen voorwerpen zoals  brieven, sleutels, meubilair en schoenen tot symbolen, de herinneringen van onbekenden. De objecten zijn als een cocoon veilig geborgen in een immens web en tegelijk erin verstrikt. Leuk is dat je dwars door haar kunstwerk heen kan wandelen. Een andere fysiek toegankelijke installatie is In Orbit van de Argentijnse kunstenaar Tomás Saraceno. Pal onder de glazen koepel van het museum, 25m hoog, installeerde hij op drie niveau's een stalen web met 5 planetaire lichamen. Wie geen hoogtevrees heeft kan in dit 2500 m2 grote surrealistische landschap klauteren. Dat de netten beginnen te bewegen als er meerdere mensen in zijn, maakt het allemaal nóg spectaculairder. Wie zei alweer dat kunst saai is?

Orticanoodles.

De stad als canvas. Van contemporary naar urban-art is maar een kleine stap in Düsseldorf. In Unterbilk word ik warm ontvangen door Klaus Rosskothen, een echte kenner. Toen hij enkele jaren geleden het pand in de Brunnenstrasse 12 ontdekte, was hij meteen verkocht. Klaus installeerde er Pretty Portal, zijn urban-artgalerij die intussen op volle toeren draait. 'Urban art combineert klassieke kunstvormen met grafitti, pop, punk, contemporary- en street art,' vertelt hij. 'Ze reflecteren de actuele moods van onze metropolen, de melting pots van onze samenleving. Urban art wint steeds meer aan populariteit en daar zit street art voor veel tussen.' De link? 'Bijna alle urban artists zijn mensen die actief bezig zijn met street art, óf het waren.' zegt Klaus. 'Voor hen is de stad een immens canvas waarop ze hun creatieve ei kwijt kunnen. Ze dromen nog allemaal van grote projecten in de straat.'

Tankpetrol.

Hun 'kleine' projecten zijn alvast erg geslaagd. In Klaus' galerij zie ik werken van Tankpetrol, een bekend Pools urban artist die opdrachten krijgt van gerenommeerde merken als Adidas, Microsoft en Diesel en muurschilderingen maakt over de hele wereld. De stencils van de uit het Ruhrgebied afkomstige Decycle zijn licht provocatief. 'Zijn paste ups zijn te vinden in vele steden, de meeste illegaal,' zegt Klaus. De werken van een Italiaans duo Orticanoodles, doen me denken aan pop-art à la Warhol. 'I'm drunk and you're stil ugly' is een even grappig als provocerend statement op een stencil van Les Enfants Terrible, kortweg LET, een Franse urban artist van het eerste uur. Een tedere ondertoon merk ik dan weer in het werk van Jana & JS. Dit Oostenrijks-Duits koppel laat zich gretig inspireren door mensen, stad en architectuur en beelden vaak koppels af in een intieme situatie.

FinDAC: Moonchild.

C'est la fuckin' vie. 'Klaar voor wat veldwerk?' Klaus neemt me op sleeptouw voor een street artwandeling door Düsseldorf. Onze eerste halte: Brunnenstrasse 12, jawel, de zijgevel van zijn galerij waarop een onwaarschijnlijk mooi portret van een Aziatische vrouw is geschilderd. 'Moonchild is de naam,' lacht Klaus, 'een werk van FinDAC, een Ierse kunstenaar die zijn stijl omschrijft als Urban Aesthetics, een soort make over van een 19e eeuwse kunststroming.' Zijn thema's zijn vaak Aziatische vrouwen in verfijnd zwart-wit contrast met een enorme colour splash die recht door de ogen van zijn modellen gaat. Zijn concept slaat duidelijk aan, want hij leverde al hand- en spandiensten voor grote merken als Red Bull, Armani en G Star en werkte voor de Olympische Spelen van Londen in 2012.

Pixelpancho: Rusted Ideas.

Remixing Gerresheim.

'Street art raakt meer en meer uit de illegaliteit,' vertelt Klaus terwijl we verder wandelen langs de Düssel, de rivier waaraan de stad haar naam dankt. 'Urban artists vragen ook vaker dan vroeger de toestemming om (blinde) muren te beschilderen.' Iets dat zeker het geval was in de Suitbertusstrasse waar twee gevelgrote muurschilderingen pal tegenover elkaar staan. Aan de ene kant zien we 'Rusted Ideas' de aftakelende groene robot van Pixelpancho, een bekend Italiaans kunstenaar waarvan ik me werken herinner in Klaus' galerij. 'Hij werkte er slechts vier dagen aan in de meest barre weersomstandigheden,' vertelt mijn gids. Pal ertegenover zien we 'Remixing Gerresheim' van een vijfkoppig gelegenheidscollectief uit Düsseldorf. Voor deze stripalbumachtige mural inspireerde het quintet zich op een standbeeld in Altstadt dat de 700e verjaardag van de Slag bij Worringen herdenkt. Beide werken werden gemaakt voor het 40° Street Art Festival in 2013.

LET's provocatieve statement in Helmholtzstrasse.

Jana & JS op Furstenplatz.

Op een blinde gevel in de Merowingerstrasse zien we de immense muurschildering Wirtschaftswunder van het vaste collectief Farbfieber. Het werk met op elkaar gestapelde huisjes en modeste personages die uit hout werden gemaakt, is duidelijk een aanklacht tegen maatschappelijk onrecht. Wil street art dan politieke boodschappen uitdragen? 'Niet perse,' zegt Klaus. 'In street art zit vaak humor of lichte provocatie.' Iets wat we zien in Helmholtzstrasse waar een ris van 12 werken en evenveel kunstenaars een muur opfleuren als een echte openluchtgalerij. Eén werk springt eruit, dat van een knaapje met opgestoken wijsvinger in een té grote handschoen. 'C'est la fuckin' vie' luidt het opschrift. Ik herken meteen de stijl van LET wiens werken ik in Klaus' galerij zag. In het verliefde stel van de mural op Furstenplatz herken ik dan weer het signatuur Jana & JS. Ik ben kennelijk helemaal mee.

Licht im Tunnel.

Creatieve rebellie. Aftands, verpauperd en grauw. Tot voor enkele jaren was de doorgang onder de spoorweg in Ellerstrasse een doorn in het oog van de hele buurt. Tot het Farbfieber  collectief 40 creatieve rebellen mobiliseerde die de tunnel in amper 24u tijd tot een overdekte street-artgalerij transformeerden. 'Met het motto Wem gehört die Stadt werd zonder toestemming aan weerszijden van de 100m lange doorgang street-art aangebracht,' zegt Klaus. 'De politie kon alleen maar toekijken, want enkel de spoorwegpolitie was bevoegd, maar die bleek geen tijd te hebben voor een interventie. De reacties van de buurtbewoners waren alvast positief en misschien is dat wel de reden waarom de Deutsche Bahn nooit een klacht heeft neergelegd.' Licht im Tunnel, zoals het project gedoopt werd, is vandaag een van de populairste street-art attracties in Düsseldorf.

KIT: Kunst Im Tunnel.

Alles KIT'S! Op weg van Aldstadt naar Medien Hafen, langs de indrukwekkende Rijnpromenade, stap ik af bij Kunst im Tunnel, kortweg KIT. Al sinds 2007 worden er tijdelijke exposities gehouden op een wel heel ongewone locatie: een ondergrondse ruimte tussen twee drukke autotunnels. Underground art dus, maar dan letterlijk. Ieder jaar zijn er een vijftal wisselende tentoonstellingen met focus op zowat alle disciplines uit de hedendaagse kunst. Ik bezoek er Akademie, een experiment van een groep kunstenaars met een filosofische insteek: de dynamiek van kunst leren en aanleren in de context van een tentoonstelling. Als eenmalige bezoeker is wat ik zie maar een momentopname van een ruimer, evoluerend geheel. Een andere leuke momentopname beleef ik in KIT Café, ongetwijfeld het café met het mooiste uitzicht van heel Düsseldorf. Je kan er lekker en betaalbaar eten, of zoals ik, gewoon met een altbier op het terras genieten van het uitzicht op de Rijn. Kit bezoek je gratis met de Düsseldorf Card.

Was Tun? in Flingern: apen als metafoor voor vrijheid.

De poort naar Flingern. Het hotel waar ik verblijf ligt aan de rand van Flingern, een hippe wijk in het noordoosten van de stad. Hier vind je vooral originele boetieks van jonge designers, upcycling shops, stijlvolle tweedehandswinkels en kleine kunstgalerijen. Het boost er dus van de creativiteit, een jong en alternatief publiek houdt er een vinger aan de pols. Ik trek dit keer  de straat op zonder gids, want als er ergens street art te vinden is, moet het wel hier zijn. Mét succes zo blijkt, want al vanop de spoorwegbrug in de Ackerstrasse kijk ik uit op vier mooie muurschilderingen van (alweer) Farbfieber.

Farbfieber: Das Tor zu Flingern.

Farbfieber: 'Eine Wand bekommt Gesichter'.

Naast de spoorweg zie ik twee kleinere muurschilderingen: het Lego-achtige Bad Bank en Was Tun met een chimpansee die lijkt te filosoferen over de staat van de wereld. Niet toevallig een aap, want in de Düsseldorfse street art scene zijn ze een metafoor voor vrijheid. Een stuk indrukwekkender is Eine Wand bekommt Gesichter op de facade van de pastorij naast de Sint-Elisabeth en Sint-Vincentiuskerk, een 'extra groot cadeau' van het collectief aan de kerkfabriek voor het 800 jarige bestaan van hun patroonheilige. Vlakbij in de Ackerstrasse vat 'Das Tor zu Flingern' (De Poort naar Flingern), de wijk samen in een immens trompe l'oeil op de zijgevel van nummer 19. Zowel de kerkfabriek als de bewoners van Ackerstrasse 19 zijn naar verluid erg in de wolken met de kleurrijke make-over van hun gevels.

NRW Forum.

Gute Aussichten. Jan Böhmermann is bepaald geen onbesproken figuur. Het afgelopen jaar kwam hij nog in het nieuws met een hekeldicht aan het Turkse opperhoofd, wat voor een diplomatieke rel van formaat zorgde. In het NRW Forum bezoek ik zijn eerste expositie 'Deuscthland' een samenwerking met Bildundtonfabrik. Samengevat is het vooral een interactief gebeuren dat de controverse niet schuwt, met geniale vondsten als stemhokjes (die Abstimmung ist geheim), een printer die eindeloos meningen spuwt en de presentatie van een soort bizar Reichspark. In een andere zaal bewonder ik 'Gute Aussichten', een expositie van jong aanstormend Duits fototalent met verbluffend knap werk. Het NRW Forum formuleer je nog het best als een soort social setting rond fotografie, populaire en digitale cultuur. Het gebouw uit 1926 maakt samen met Tonhalle Düsseldorf en Museum Kunstpalast deel uit van het Ehrenhof-complex met z'n strakke symmetrische .

Kunsthalle Düsseldorf: Geist mit Schnaps - Tobias Spichtig.

Kunsthalle Düsseldorf. In de jaren '90 van vorige eeuw waren ze in Düsseldorf een beetje uitgekeken op de in 1967 ingehuldigde Kunsthalle Düsseldorf die opgetrokken werd uit enorme betonnen prefabelementen. Het gebouw dat nota bene op de plek van de eerste en gesloopte Kunsthalle uit 1891 staat, ontsnapte voor de millenniumwissel zelf nipt aan de sloophamer. Na een grondige renovatie werd het in 2002 opnieuw geopend. Ik kan me best verzoenen met dit soort ruwe architectuur, want het blijft een symbool van z'n tijd. Vandaag is de Kunsthalle een ruimte voor wisselende tentoonstellingen van hedendaagse kunst. Leuk meegenomen: met m'n Düsseldorf Card mag ik er gratis binnen.

Kunsthalle Düsseldorf: een ruimte voor wisselende hedendaagse kunst.

In z'n vijftigjarige bestaan oogstte Kunsthalle Düsseldorf vooral veel lof met Prospect, een expositieprogramma tussen 1968 en 1976, dat heel wat bekende kunstenaars lanceerde. Opvallend is de ruimte en het licht binnenin dat bijna haaks op de robuuste buitenkant van het museum staat. Ik geef toe dat ik niet alle hedendaagse kunst kan waarderen, maar wat me intrigeert, intrigeert me dan ook volledig en ik sta altijd open om nieuwe dingen te ontdekken. Wat ook hier het geval blijkt, want ik zie er leuke werken van voor mij nog onbekende artiesten zoals Hide and Seek, een ensemble van acht doeken van de multi-getalenteerde Isabella Fürnkäs, Geist mit Schnaps van Tobias Spichtig en Corbin & Anne, twee mooie doeken van Eliza Douglas. Kunsthalle Düsseldorf mag dan niet de allure hebben van pakweg Centre Pompidou of de Guggenheim musea, je bent er al gauw een uurtje of twee zoet en zowel de collectie als de architectuur van het museum zijn een bezoek meer dan waard.