 |
Waar kan je beter bier drinken dan waar de hop vandaan komt? Jawel, bij de Keikoppen van Poperinge. Hun hop is de grote smaakmaker van de beste bieren ter wereld en vond galant z'n weg naar een resem streekproducten én de lokale gastronomie. Sinds de buren van Heuvelland ook nog eens lekkere wijnen begonnen te produceren, is het hek helemaal van de dam. Welkom in het Eldorado van de Westhoek.
 |
| Hop is waar het allemaal om draait in Poperinge. |
Duizenden maagden. Geen betere plek om een foodtour in Poperinge af te trappen dan in het Poperings Hopmuseum, gevestigd in de stadsschaal waar de hop tot vorige eeuw gewikt en gewogen werd. Want hop (hoppe of hommel in't lokaal dialect) is waar het in Poperinge allemaal om draait. Volgens onze gids in het museum is de hop een plant die voor hemels genot zorgt, een understatement in een streek waar het beste bier vandaan komt. In België wordt vandaag zo'n 181ha hop verbouwd, waarvan het leeuwendeel door telers in en rond Poperinge. Waarom de hop hier zo goed gedijt? Het is een dorstige plant die het best op kleigrond groeit en dat hebben ze hier volop.
 |
| Enkel de onbevruchte hopbellen van de vrouwelijke hopplant worden gebruikt voor bier. |
"In België wordt vandaag zo'n 181ha hop verbouwd, waarvan alleen al 155ha door hoptelers in en rond Poperinge."
 |
| Houblonesse, streekspecialiteiten op basis van hopscheuten. |
Het witte goud en andere kostbaarheden. In een streek waar al eeuwenlang hop wordt geteeld, is het bijna vanzelfsprekend dat die hop ook een weg vindt naar de lokale gastronomie. Het bekendst zijn de hopscheuten, het Witte Goud van Poperinge, een delicatesse waarvan je ieder voorjaar in de beste restaurants van de streek kan genieten. Toch wordt slechts 1/3de van de totale scheut gebruikt, namelijk de top. De rest weggooien is zonde, vinden ze bij Sowepo. Daarom lanceerden ze Houblonesse, een lijn straffe streekproducten op basis van hopscheuten. Wij trekken naar de Vlaanderenlaan waar commercieel verantwoordelijke Pascal Pauwelyn het ons allemaal haarfijn uitlegt. 'Zeven jaar geleden gingen we samenwerken met Vives, een kenniscentrum voor voeding,' vertelt hij.
 |
| Hommelkaas. |
'En wat bleek? De smaak van hopscheuten wordt vooral versterkt door vetten, chocolade, caramel en koffie. Bij Sowepo breken we de vlezige vezels van de hopscheuten op grote schaal, koken ze in en verwerken ze tot lekkere hopscheutderivaten.' En dat zijn er intussen nogal wat: spletters, hopwafeltjes, hopsnoepjes, advocaat, pralines en confituur met hop, maar ook sterker spul zoals Joie de Houblonesse. De Hopscheutenjenever die ze distilleren werd dit jaar op de World Gin Awards nog verkozen tot de 'Best Belgian Genever'. Samen met kaasmakerij 't Groendal uit Roeselare brachten ze ook 2 kazen met hopscheuten op de markt: Délice de Houblonesse en Poperingse Keikop. De laatste, een lekkere romige witschimmelkaas, viel zelfs al twee keer in de prijzen op de World Cheese Awards.
 |
 |
| Hommeltaart (b) en Poperingse Mazarinetaart (o). |
Bij een lokale kaashandelaar proeven we Hommelkaas waarvan de smaak wordt geboost door Poperings Hommelbier. Net als het bier zelf, dat gebrouwen wordt met 100% Poperingse hop, is de kaas een vaste waarde in de lokale culinaire beleving. Bij bakkerij Rabaut in de Vlamingstraat zijn in Hommelbier gemarineerde appels dan weer de smaakmakers van het bekende Hommelbiertaartje, een erkend streekproduct. Maar hét Poperings gebak bij uitstek zijn de Mazarinetaartjes, gemaakt van briochedeeg, overgoten met een warm sausje van boter en stroop. We proeven we ze in een van de volkscafés waar ze traditioneel geserveerd worden met een bolletje vanille ijs. Het Kerelsbier dat we erbij drinken kwam er als reactie op het Nunnebier, dat op zijn beurt een antwoord was op de trappist van West-Vleteren.
"De smaak van hopscheuten wordt vooral versterkt door vetten, chocolade, caramel en koffie."
 |
 |
| Hop Farm Brewery De Plukker. |
Keikoppen. Bij Hop Farm Brewery De Plukker is de weg van hop naar bier wel érg kort. Joris Cambie is én hopkweker én brouwer. In 2011 begon hij samen met Kris Langouche een microbrouwerij. 'We zijn de enige biologische hopboerderij van België én de enige met een eigen brouwerij,' zegt Joris trots. Hip dus, want nooit eerder werd
er zoveel artisanaal bier gebrouwen. ‘Hop maakt bier niet alleen bitter, maar
conserveert het ook, wat ze in de middeleeuwen nog niet wisten,’ zegt
Joris. ‘Toen werden er kruiden toegevoegd, wat ook nu heel populair is. Wij
gebruiken enkel de basisingrediënten: mout, hop, water en gist. De soorten hop
en het brouwproces bepalen de smaak.’ Momenteel brouwen ze een zestal bieren waaronder de Tripel Plukker. 'Je zou het een 'vrouwvriendelijk' bier kunnen noemen omdat het minder bitter is,' lacht Joris.
Maar ze hebben ook echte mannenbrouwsels, zoals het populaire Keikoppenbier of
Rookop. 's Avonds dineren we in B&B De Rentmeesterhoeve in Reningelst, waar we ook overnachten. Ann en Philip, onze sympathieke hosts, hebben een menu à la Westhoek voor ons klaargemaakt. Het hoofdgerecht, konijn met Trappist West-Vleteren is om duimen en vingers af te likken, de West-Vleteren 12 die we erbij drinken is een hemelse match.
"Hop Farm Brewery De Plukker is de enige biologische hopboerderij van België én de enige met een eigen brouwerij."
 |
 |
| Tournée Locale: fietsen langs iconische bierspots in de Westhoek. |
Tournée Locale. Na een ontbijt met lekkere streekproducten, stappen we de fiets op voor een combinatie op maat van elke rechtgeaarde Belg: fietsen en bier degusteren. We pikken in op de 33km lange route Poperinge - Vleteren, één van de vier Tournée Locale fietsroutes langs de biericonen van de Westhoek. Onze eerste halte is al meteen een topper: de Sint-Sixtusabdij in West-Vleteren, de plek waar het beste bier ter wereld wordt gebrouwen. De abdij zelf kan je niet bezoeken, maar ertegenover, in café In de Vrede, wordt het beroemde bier geserveerd. Je kan het er ook in een beperkte hoeveelheid kopen. Op het terras genieten we van een stukje abdijkaas, een West-Vleteren blond en een West-Vleteren 12, die we met elkaar delen. Zelfs op zaterdagochtend komen er al opvallend veel fietsers aanwaaien. Het is een gegeerde plek waar het bier rijkelijk vloeit.
 |
| Hopboerderij 't Hoppecruyt in Proven. |
Hopvelden als rode draad van een fietstocht: de lange, symmetrische rijen palen waar de hop in sneltempo tegenop klimt zijn ronduit prachtig om zien. En omdat een bezoek aan een hopboerderij niet op een tour door de Westhoek mag ontbreken, stappen af bij 't Hoppecruyt in de Poperingse deelgemeente Proven. Al sinds vier generaties wordt er de beste hop gekweekt. 'Hop werd in de middeleeuwen aan monniken gegeven om ze te kalmeren, als een soort anti-aphrodisiac,' zegt de goedlachse Benedikte die het 9ha grote bedrijf samen met haar man Wout runt. Als PR van haar eigen bedrijf kan ze goed haar mannetje staan, want op haar mond is de boerin niet gevallen. Met veel flair én parate kennis vertelt ze over de 14 soorten aromatische en één bittere hopsoort die ze hier vandaag kweken. Ze vertelt ook waarom hopscheuten het Witte goud van Poperinge worden genoemd. Voor de primeur, iets voor kerst, wordt elk jaar zo'n slordige 2000 euro per kilo neergeteld.
 |
 |
| Bar Bernard: genieten van het lekkerste bier met een fenomenaal uitzicht. |
Always save the best (beer) for last: Brouwerij Sint-Bernardus in Watou is de laatste halte op onze Tournée Locale. En laat dat toevallig de plek zijn waar onze favoriete bieren worden gebrouwen. Er wordt wel eens gefluisterd dat hun bieren dezelfde zijn als die van West-Vleteren. 'Dat klopt,' zegt de gids die ons er rondleidt. 'Tot 1992 brouwden we in licentie voor de Sint-Sixtusabdij. Het bier heette toen gewoon Sint-Sixtus. Voor onze bieren gebruiken we vandaag hetzelfde recept, enkel de gist en het water - dat we op 150m diepte oppompen - zijn verschillend.' De beste plek om van een goeie Sint-Bernardus te genieten is Bar Bernard, de sky bar van de brouwerij, met een fenomenaal uitzicht op de omliggende hopvelden. Je kan er lekkere, met bier bereide gerechten proeven of, zoals wij, na een pittige fietstocht even relaxt onderuit zakken met een Watou Tripel of een Prior 8.
"De beste plek om van een goeie Sint-Bernardus te genieten is Bar Bernard, de sky bar met een fenomenaal uitzicht op de omliggende hopvelden."
 |
| Stefaan Couttenye, chef van 't Hommelhof. |
Bier op het menu. Goeie restaurants vind je in en rond Poperinge volop, maar om in de lijn van Tournée Locale te blijven trekken we 's avonds naar 't Hommelhof, een rasecht bierrestaurant in Watou. Stefaan Couttenye, de sympathieke chef, maakte van biergastronomie zijn handelsmerk. Al meer dan 30 jaar roert hij in de potten van 't Hommelhof. Enkele jaren geleden kreeg hij nog een vermelding in Gault & Millau voor de beste bierkaart. Zijn concept: geraffineerde, met bier bereide gerechten en, als het even kan, het bier in kwestie erbij om alles door te spoelen.
 |
| 't Hommelhof Watou: bier, gastronomie en lokale bubbels. |
Stefaan werkt het liefst met lokale producten en verrast ons al meteen met het aperitief. De lekkere bubbels die we geserveerd krijgen, Monteberg Brut, blijken van een wijnbouwer uit het naburige Heuvelland. De hopscheuten zijn dit jaar al gepasseerd, maar voor de asperges zijn we ruim op tijd. Stefaan schotelt ons knapperige asperges voor, gecombineerd met (o.a.) kalfszwezeriken en jonge duif uit Steenvoorde, een van z'n specialiteiten. We genieten van de eerste tot de laatste hap, telkens met een lekker bier uit de streek erbij. Een topadres dus, waar niet alleen bierliefhebbers, maar iedereen die van't goede leven houdt, betaalbaar en ongedwongen kan genieten van het beste uit de streek.
"Stefaan Couttenye, de sympathieke chef van 't Hommelhof, maakte van biergastronomie zijn handelsmerk."
 |
| Kerner, pinot gris en JP, drie lekkere wijnen van Wijngoed Monteberg. |
Niet al bier wat blinkt. Sinds twee decennia hebben de Poperingse hopvelden er een stevige concurrent bij: de Heuvellandse wijngaarden. Wanneer we op zondag bij Wijngoed Monteberg in Dranouter komen aankloppen, is het er behoorlijk druk. Op het terras zitten mensen relaxt van een glaasje wijn te genieten, in de shop staan klanten in de rij om wijn te kopen. Katrien Six, die samen met haar broer Edward het wijnbedrijf runt, staat ons lichtjes buiten adem te woord. Broerlief zit in het buitenland en ze staat er even alleen voor. Als we haar met een grote smile vertellen dat de lekkere bubbels die we in 't Hommelhof dronken onze nieuwsgierigheid hebben aangewakkerd, krijgen we prompt een glimlach terug. 'Vader Jean-Pierre begon de wijngaard 25 jaar geleden op de Monteberg, de zuidflank van de Kemmelberg. Uitgerekend op één april (1996) plantte hij wijnstokken aan in een regio die wereldwijd bekend is om z'n bieren. Iedereen verklaarde hem zot,' lacht ze.
 |
| Monteberg: 10ha wijngaarden op de zuidflank van de Kemmelberg. |
Maar Jean-Pierre was zo zot nog niet. De 600 wijnstokken van weleer werden er 48.000 op een 10ha grote wijngaard. Vandaag telen ze een twaalftal druivensoorten, waaronder chardonnay, kerner, auxerrois en pinot gris, goed voor drie mousserende en drie witte wijnen, een rosé en een rode wijn. Hun speciale cuvée, JP, kan je enkel terplekke kopen. Edward en Katrien hebben het bedrijf intussen van Jean-Pierre overgenomen, maar de padre familias is nooit ver weg. Tijdens onze degustatie mengt de pionier van de Heuvellandse wijnen zich subtiel in het gesprek. Wat ons meteen opvalt aan de sympathieke man is zijn uitgesproken liefde voor de streek en al het goede dat ze voortbrengt.
 |
| Katrien en Jean-Pierre Six. |
'Klanten uit het aangrenzende Noord-Frankrijk komen hiér vaak wijn kopen. Die nemen ze mee naar familie en vrienden in het zuiden en vertellen er dan trots bij dat het eentje uit hún streek is,' lacht hij. Jean-Pierre heeft alle vertrouwen in Katrien en Edward. Met hen aan het roer is zijn levenswerk in goede handen. Ze delen niet alleen de passie en know-how met hun vader, maar ook zijn liefde voor de streek. Zo organiseren ze behalve rondleidingen en degustaties ook nog hoevepicknicks met lekkere streekproducten, altijd gecombineerd met hun voortreffelijke wijnen én de ongedwongen gastvrijheid die de 'Westhoekers' zo vanzelfsprekend vinden.
"Op één april 1996 plantte Jean Pierre Six wijnstokken aan in een regio die bekend staat om z'n bieren. Iedereen verklaarde hem zot."
© TEKST: W. GLADINES - FOTO'S: M. THYS & W. GLADINES 2021
POPERINGE PRAKTISCH:
 |
B&B De Rentmeesterhoeve in Reningelst. |
Overnachten: Wij logeerden in B&B De Rentmeesterhoeve in Reningelst, al jaren onze vaste uitvalsbasis voor onze omzwervingen door de Westhoek. Lees hier waarom.
Geen opmerkingen