 |
| Meer dan 400 stapelstenen schuilhutten getuigen nog van het rijke wijnverleden van Vall de Flequer. |
Een landschap vol contrasten. 'Klaar voor een stevige hike?' vraagt Ricard, de gids die mij opwacht in Trocafort voor een tocht door Vall de Flequer in het immense Geoparc de la Catalunya Central. We volgen de Torrent del Flequer, een riviertje dat door de aanhoudende hitte bijna droog staat. 'Het geopark is een landschap vol contrasten.' zegt mijn gids. 'Het ontstond miljoenen jaren geleden uit een zee die bij de geboorte van de Pyreneeën verdween.' Deze immense groene long is gevormd rond een centraal plateau, Pla de Bages, dat in het noorden wordt afgeblokt door de Pyreneeën, in het zuiden door de bergen van de kust en het omsluit de natuurparken van Sant Llorenç del Munt en Obac. Omdat de bodem bijzonder rijk is aan mineralen en zout, ontstond er mijnbouw, je vindt er ook volop grotten en fossielen. De laatste decennia vertelt het park nog een ander verhaal: dat van een eeuwenoude wijngeschiedenis. Ik ben klaar voor de hike én het verhaal.
Wine rush. 'Met ca. 600 ha. wijngaarden en 13 wijnhuizen is D.O. Pla de Blages de op één na kleinste appellatie van Catalonië, maar dat was ooit anders,' zegt Ricard. 'Bages is afgeleid van Bacassis, een Romeinse nederzetting genoemd naar de wijngod Bacchus, want het waren de Romeinen die de wijnbouw hier introduceerden.' We wandelen tot bij een stenen wijnhut die diep verscholen ligt in het groen. Hier heten ze dry stone wine huts: wijnhutten met gestapelde stenen muren, zonder gebruik van mortel dus. Ze werden door wijnbouwers gebruikt als schuilhutten en opslagplaats voor hun gereedschap. Geschat wordt dat er op het hoogtepunt meer dan 27.000 ha wijngaarden lagen in Vall de Flequer. Een cijfer dat tot de verbeelding spreekt.
"Het geologisch openluchtmuseum van Pla de Bages is een landschap vol contrasten."
 |
| D.O. Pla de Bages is met 600 ha wijngaarden de op een na kleinste van Catalonië. |
 |
| Een prachtig ensemble van 16e eeuwse droog gestapelde wijntanks. |
De grote wine rush duurde tot de komst van de phylloxera in 1889. Want de vallei mag dan volgens mijn gids de laatste plek zijn waar de beruchte druifluis toesloeg, ze maakte een abrupt einde aan 1000 jaar wijnbouw. De natuur nam het langzaam over, de wijnstokken en hutten verdwenen onder een dikke groene deken. Tot een bosbrand in de jaren '80 honderden hutten bloot legde. Een eind verder steken twee enorme cilinders uit de grond: droog gestapelde stenen wijntanks. 'Ze vertellen een uniek stukje wijngeschiedenis,' zegt Ricard. 'Omdat de vallei te ver van de bewoonde wereld af lag, konden de druiven bij de oogst onmogelijk op tijd getransporteerd worden. Daarom bouwden de boeren stenen wijntanks in hun wijngaard, waar de wijn werd gemaakt. Net als de hutten dateren de meeste tanks uit de 16e eeuw.'
 |
| Wijntanks in de wijngaard zijn typisch voor Pla de Bages. |
Naast de tanks zien we een stenen sokkel waarop een mobiele wijnpers kon worden gemonteerd. Maar er was nog een andere manier. 'De wijntanks werden altijd op een schuine helling gebouwd zodat de druiven er van boven ingegooid konden worden,' zegt Ricard. 'Boven in de tank lag een afneembare houten vloer met een gat waarop de druiven geperst werden. Het sap vloeide door het gat in de tank en kon rustig gisten.' Onderaan de tank was er een boixa, een buis met een houten stop waar de wijn werd afgetapt. Om te voorkomen dat er wijn werd gestolen, werden de boixa's beschermd door een afgesloten stenen hut.
We wandelen verder tot we weer bij een droog gestapeld stenen bouwwerk komen, dit keer een ensemble van vier prachtige wijntanks. 'Apero time,' lacht Ricard en haalt olijven, kaas en een Catalaanse fuet uit z'n rugzak die hij vakkundig in schijfjes snijdt. Hij schenkt er twee wijnen bij, gemaakt van typische druiven uit Pla de Bages: een witte Picapoll en een rode Sumoll. Ze smaken net als de tapas dubbel zo lekker in dit fantastische decor. Het uitzicht, de rust in het groene park, de stilte, de lekkere tapas en wijnen die we proeven in de schaduw van de oude wijntanks, het is een moment dat ik wil vasthouden.
 |
| Wijn en tapas smaken nóg beter in een fantastisch decor. |
We wandelen verder tot we weer bij een droog gestapeld stenen bouwwerk komen, dit keer een ensemble van vier prachtige wijntanks. 'Apero time,' lacht Ricard en haalt olijven, kaas en een Catalaanse fuet uit z'n rugzak die hij vakkundig in schijfjes snijdt. Hij schenkt er twee wijnen bij, gemaakt van typische druiven uit Pla de Bages: een witte Picapoll en een rode Sumoll. Ze smaken net als de tapas dubbel zo lekker in dit fantastische decor. Het uitzicht, de rust in het groene park, de stilte, de lekkere tapas en wijnen die we proeven in de schaduw van de oude wijntanks, het is een moment dat ik wil vasthouden.
"Op haar hoogtepunt telde Pla de Bages meer dan 27.000 ha wijngaarden. Een cijfer dat tot de verbeelding spreekt."
 |
| De 12e eeuwse kelder van de Roqueta familie is nu een museum. |
Smaakmakers. Pla de Bages mag dan een kleine appellatie zijn, wijn maken ze er als de beste. In Santa Maria d'Horta d'Avinyó bezoek ik Abadal, een bodega met een klinkende reputatie. Abadal werd in 1983 gesticht door Valenti Roqueta, een nazaat van Ramon Roqueta die in 1898 de Roqueta winery stichtte. Helena, de pr, leidt me door het Roqueta House met de 12e eeuwse wijnkelder die al meer dan een eeuw onaangeroerd lijkt. Ik wandel er letterlijk door 200 jaar oude stenen wijntanks en bezoek de Celler de les Treize Botes (Kelder met Dertien Vaten), een gewaagde naam voor een wijnkelder waarmee de oer-katholieke familie ooit de draak stak met een hardnekkig bijgeloof.
 |
| Het kleine Museum of Industry and Transport van de Roqueta familie. |
Ook het kleine Museum van Industrie en Transport is een bezoekje waard en omvat de historische collectie wijnbouwgereedschap van de Roqueta familie en een paar indrukwekkende old-timer trucks. We wandelen naar hun omliggende wijngaarden. 'Abadal exploiteert momenteel 127 ha wijngaarden op een bodem van overwegend rode klei en kalksteen,' zegt Helena. 'Het klimaat is hier uitgesproken mediterraans met continentale invloeden en weinig regen. De zomers zijn heter en de winters kouder dan in de rest van Catalonië.' We stoppen bij perceel 3.9 met Syrah en Cabernet Sauvignonstokken. Het is de eerste keer op mijn Catalaanse wijntrip dat ik teelt op draad zie. 'Hier rijpen druiven voor een van onze beste rode wijnen: 3,9, genoemd naar het perceel waar ze groeien' zegt Helena. Een goede wijn hoeft dus geen krans, een simpele naam volstaat.
 |
| Catalaanse topwijnen van D.O. Pla de Bages: Abadal Picapoll en Abadal 3.9 |
Ook Ull de Llebre, Merlot, Cabernet Franc en de lokale rassen Sumoll en Mandó worden gebruikt voor de rode wijnen, goed voor 70% van hun productie. Chardonnay, Sauvignon Blanc, Macabeo en Picapoll zijn dan weer de smaakmakers van hun witte wijnen. Ik ontdek ze in hun stijlvolle bodega bij een bord lokale tapas. Ik proef er Abadal Rosat, een pittige, frisse rosé van hun beste rode druiven (Cabernet Sauvignon en inheemse Sumoll) met subtiele toetsen van rood fruit. De fruitige Picapoll dronk ik al in het Geoparc. Deze witte wijn waarmee Abadal de identiteit van de regio weer op de kaart wil zetten is zo populair volgens Helena dat hij al is uitverkocht nog voor hij op de markt komt. Hun klasbak Abadal 3,9 is een topwijn van Cabernet Sauvignon en Syrahdruiven die moeiteloos kan concurreren met dure Franse tegenhangers. Deze rode wijn die een jaar op eiken vaten gerijpt heeft met minerale toetsen, aroma's van rijp rood fruit en afgeronde tannines is helemaal mijn dada. In de mooie shop van Abadal is een leuk souvenir dan ook snel gevonden.
"Abadal 3.9 is een topwijn die moeiteloos kan concurreren met dure Franse tegenhangers."
 |
| Middeleeuwse charme in Mura. |
Middeleeuwse charme. Het ingedommelde Mura lijkt zover weggemoffeld in het dichte groen van het natuurpark Sant Llorenç del Munt en Obac, dat het me verbaast dat er in de smalle straatjes een multiplum van de inwoners (220) rondwandelt. De reden? Het kleine stadje heeft een bijna onwezenlijke charme. Ik wandel er als door een oude postkaart, langs oplopende steegjes met leemkleurige huizen die nonchalant tegen elkaar aanleunen. Een oude stenen tank getuigt hier en daar nog van de wijnteelt van weleer. Maar ook mijnbouw, textiel en bosbouw waren lang de economische motor van Mura.
Blikvanger in het gezellige stadje is de 11e eeuwse Sant Marti de Mura. Als ik het Romaanse kerkje binnenwandel, lijkt het of ik enkele eeuwen terug in de tijd wordt gebeamd. Ook bij El Celler, de enige kruidenier van Mura, zet ik een galante stap terug in de tijd. In het piepkleine winkeltje kan je al snel een uur snuisteren tussen authentieke streekproducten. Voor ik naar Barcelona rijd, drink ik op een terrasje nog een lekkere wijn van de laatste wijnbouwer in Mura. Ik hef het glas op de adembenemend mooie streek van Bages waar wijntoerisme met een hoofdletter wordt geschreven. Salut!
 |
| El Celler, een stap terug in de tijd. |
Blikvanger in het gezellige stadje is de 11e eeuwse Sant Marti de Mura. Als ik het Romaanse kerkje binnenwandel, lijkt het of ik enkele eeuwen terug in de tijd wordt gebeamd. Ook bij El Celler, de enige kruidenier van Mura, zet ik een galante stap terug in de tijd. In het piepkleine winkeltje kan je al snel een uur snuisteren tussen authentieke streekproducten. Voor ik naar Barcelona rijd, drink ik op een terrasje nog een lekkere wijn van de laatste wijnbouwer in Mura. Ik hef het glas op de adembenemend mooie streek van Bages waar wijntoerisme met een hoofdletter wordt geschreven. Salut!
'Mura heeft een bijna onwezenlijke charme, het lijkt of ik er door een oude postkaart wandel.'
© WG - DICHTBIJ & VER WEG 2017
Meer weten?
Meer lezen?
D.O. PLA DE BAGES PRAKTISCH:
Vervoer: Ik vloog naar Barcelona met de Spaanse low-cost maatschappij Vueling. Meer dan 155 bestemmingen. Meermaals per dag wordt er vanuit Brussel naar Barcelona en terug gevlogen. Meer info: www.vueling.com/nl
Overnachten: Ik sliep in Hotel Arrey Alella in Meresma (Barcelona), een viersterren hotel in het gerestaureerde 19e eeuwse wijnhuis van Cavas Signat. Modern ingerichte kamers, verzorgd en lekker ontbijt, uitstekend restaurant 'Can Balcells, een buitenzwembad en een riante tuin met terras.
Pla de Bages is een wijnregio in de Catalaanse comarca Bages. Highlights zijn (o.a.) het 10e eeuwse gotische wijnhuis van de Sant Benet de Bages abdij, de mysterieuze Montserrat berg met Benedictijnenabdij en de dry stone wine vats in het Geopark van Centraal Catalonië. De gidsen van Bages Terra de Vins leiden je met veel kennis van zaken en op maat door deze boeiende wijnstreek.
Abadal Bodega in Santa Maria d'Horta d'Avinyó is een stop meer dan waard voor wie door Pla de Bages trekt. Het wijndomein ligt rond Masia Roqueta dat al sinds eeuwen in handen van dezelfde familie is. Bezoek de 12e eeuwse wijnkelder, het kleine familiemuseum, hun prachtige bodega met shop en proef vooral hun lekkere wijnen. Ze organiseren ook allerlei activiteiten.
Abadal Bodega in Santa Maria d'Horta d'Avinyó is een stop meer dan waard voor wie door Pla de Bages trekt. Het wijndomein ligt rond Masia Roqueta dat al sinds eeuwen in handen van dezelfde familie is. Bezoek de 12e eeuwse wijnkelder, het kleine familiemuseum, hun prachtige bodega met shop en proef vooral hun lekkere wijnen. Ze organiseren ook allerlei activiteiten.
Geen opmerkingen