MINSK, EEN SPRONG IN HET ONBEKENDE

Dat Belarus, Wit-Rusland geen alledaagse bestemming is, geef ik grif toe. Maar zoeken we niet vaak plekken, zoals dit ex Sovjet-Unieland, waar we volkomen gedepayseerd zijn? Van de bijna 10 miljoen inwoners leven er 2 miljoen in de hoofdstad Minsk, een bevreemdende, maar boeiende stad, die zich ’s nachts ontpopt als uitgaansparadijs. Een citytrip in een van de belangrijkste neo-classicistische steden van de 20^ste eeuw. Een sprong in het onbekende.

Cinema posters kopen in een oldtimer in de oude stad.

Waarom Belarus. Aan de grens word ik verplicht een ziekteverzekering te nemen. Als ik vraag of Europe Assistance niet voldoet, begrijpt niemand plots nog Engels. Voor de kostprijs moet ik het niet laten: 2 euro. Als dit de gangbare prijzen zijn belooft dit een goedkope reis te worden. Waarom ga ik naar Wit-Rusland, de laatste dictatuur in Europa? Eerst en vooral omdat Belavia sinds eind april rechtstreekse vluchten heeft naar Minsk vanuit Charleroi Airport en ik een uitnodiging kreeg om mee te gaan met een van de eerste vluchten en uiteraard omdat ik als journalist van nature erg nieuwsgierig ben. Ik had niet veel verwachtingen voor ik vertrok, want we weten bitter weinig over Belarus. Het is een land dat een balans probeert te vinden tussen enerzijds de verregaande invloed van de ex Sovjet-Unie en anderzijds haar Europese roots.

Neo-classicistisch vakbondspaleis van Cultuur .

President Lukashenko, die het land sinds 1994 met ijzeren hand leidt is persona non grata, zowel in de States als in Europa. En dat heeft Belarus uiteraard afgezonderd. De regering mengt zich in alles. Dit soort repressieve politiek leidt tot niks. De enige positieve consequentie is dat het een veilig land is én erg netjes. Het wordt wel eens spottend het schoonste land ter wereld genoemd. Chirurgen zouden zonder probleem een operatie kunnen uitvoeren op de stoep bij wijze van spreken. Er ligt werkelijk geen vuiltje in de straten. Al is dat natuurlijk een magere troost voor een regime dat alle vrijheden die wij kennen aan banden legt. De Wit-Russen zelf blijven er vrij pragmatisch onder, ze hebben een dak boven het hoofd, armoede heb ik er niet gezien, maar daarvoor ben ik waarschijnlijk veel te kort in het land gebleven. Wat ik wel gezien heb is dat de mensen veel lachen, plezier maken, uitgaan en de politiek links laten liggen, in dit geval letterlijk.

"Belarus is een land dat een balans zoekt tussen de invloed van de ex Sovjet-Unie en haar Europese roots."

Het enorme Onafhankelijkheidsplein met het parlementsgebouw en de St. Simon en Helenakerk.

Uit de as herrezen. Tijdens de 2^de WO werd de hele stad vernield. Eerst hebben de nazi’s de Russen teruggedreven daarna baande het Rode Leger zich een weg doorheen Minsk, richting Berlijn. Het werd dus twee keer platgewalst, er bleef zo goed als niks van over. Maar de hoofdstad werd in tien jaar tijd volledig heropgebouwd met hulp van de inwoners. In hoeverre dat onder lichte dwang gebeurde, vertelt mijn gids Natallia er niet bij.

Twee in één: City Gate met schaduw van zichzelf.

Ze lieten een stad herrijzen in een niet te miskennen communistische stijl: brede avenues, grote parken, statige neoclassicistische gebouwen en heroïsche monumenten. Het is een tijdloos decor, voor mij een beetje onwerkelijk, want de Leninistische stijl van de gebouwen is op z’n minst bevreemdend. Belarus heeft in tegenstelling tot Rusland zelf, de Sovjet-Russische pagina nog niet omgedraaid. De reden waarom het wel eens het openluchtmuseum van de Sovjet-Unie wordt genoemd. Al zorgen vooral de jongeren ervoor dat daar stilaan verandering in komt.

"Belarus heeft in tegenstelling tot Rusland zelf, de Sovjet-Russische pagina nog niet omgedraaid."

Parlement by night, bijna onwerkelijk.

Alle straten leiden naar links. In de Independence of Onafhankelijkheids Avenue, de belangrijkste en langste straat in Minsk, 15,3 km, viert de Leninistische stijl hoogtij. Je vindt er zowat alle belangrijke gebouwen, shops en monumenten. Hij loopt ook langs de 5 belangrijkste pleinen. Het Parlement op Independence Square is veruit het meest opvallende gebouw. Ik zie het voor het eerst ’s nachts nadat ik vanuit het oude centrum met een aantal mensen te voet terug naar het hotel wandel. Om middernacht zijn de straten zo goed als verlaten, toch voel ik me op geen enkel moment ongemakkelijk, het is een veilige stad. En ondanks de 2 miljoen inwoners zien we ook bijna geen auto’s op dit late uur. Terugwandelen blijkt niet zo’n goed plan, want wat 20 minuten had mogen duren wordt al snel 1,5u, zeker als we nog even onze weg kwijtspelen. Het gekke is dat alle straten naar rechts lijken dood te lopen. Leuke symboliek of puur toeval?

"Alle straten naar rechts lijken dood te lopen. Leuke symboliek of puur toeval?"

Opera en Ballet theater in het Yanka Kupala Park.

Oversized kepi’s en KGB. Als ik overdag terug op het Onafhankelijkheidsplein kom ziet het Parlementsgebouw er nog steeds even onwerkelijk uit, alsof het gemaakt werd van witte legoblokjes. Nooit zulke symmetrie en strakke lijnen gezien. Lenin houdt de wacht voor de deur en overschouwt vanop zijn gigantische sokkel het hele plein. Een paar jaar geleden mocht je hier geen foto’s maken, nu lijkt niemand er een probleem mee te hebben, zelfs niet als ik wacht tot een militair met zijn oversized groene kepi door mijn beeld loopt. Bij het indrukwekkende KGB gebouw houd ik mijn fototoestel wel in mijn tas, big brother is watching.

"Lenin houdt de wacht voor de deur en overschouwt vanop zijn gigantische sokkel het hele plein."

Het Onafhankelijksheidsplein omringd door Sovjet architectuur.

Een halve eeuw terug. Independence Square is een immens plein, het gevoel van ruimte is enorm. Het enige bouwwerk dat uit de toon valt is de baksteengotieke St. Simon en Helena (1910), een katholieke kerk in een overwegend orthodox land. Het is een van de weinige gebouwen dat de oorlog overleefde. Het werd tijdens de Sovjetperiode gebruikt als cinema, in 1990 werd het terug een kerk. Onder het plein ligt een shoppingcentrum, met oa een vodkasupermarkt. Het volledige plein en de Onafhankelijkheids Avenue zijn één grote ode aan de neoclassicistische architectuur, alleen dit is al een bezoek waard.

City Gate Minsk.

Iets verder op de hoek van Kirova straat zie ik de Gate of the City, twee identieke gebouwen die een soort poort vormen naar de rest van de stad. Hier hangt de grootste klok van Minsk, meegenomen als trofee uit Berlijn, waar op oudejaarsavond de laatste minuten worden afgeteld. De beelden op beide gebouwen stellen beroepen voor uit de communistische periode. Ik bezoek de populaire GUM, een staatswinkel waar de klok ruim 50 jaar is teruggedraaid. Het lijkt alsof ik een oud fotoboek binnenstap. Alles wat je er kan kopen komt uit Belarus. Een echt centrum is er niet, als we dan toch al over een centrum spreken ligt dat tussen het Overwinnings- en het Onafhankelijkheidsplein.

Het gezellige Svobody plein in het oude centrum.

Op het Overwinningsplein staat een enorme obelisk, als verheerlijking van de verpletterende overwinning op de Duitsers, met net als bij ons een eeuwige vlam. De Memorial hall ligt er pal onder. Het plein ligt tussen de twee populairste parken, want Minsk is een groene stad. Het Gorkipark met het reuzenrad en het Yanka Kupala Park. Perfecte plekken om een rondje people watching uit te zitten. Hun Botanische tuin is de derde grootste van Europa, na Londen en Madrid. Enorm populair, maar sinds ze 1 euro inkom vragen is er van voetgangersfiles plots geen sprake meer.

"Ik bezoek de populaire GUM, een staatswinkel waar de klok ruim 50 jaar is teruggedraaid."

Bibliotheek Minsk.

Bevreemdend gebouw. De prijs voor het vreemdste gebouw gaat naar de bibliotheek die pas in 2006 zijn deuren opende. Het lijkt op een gigantische diamant balancerend op een spiegelachtige UFO, hij is 73 m hoog. Er is een observatiedek op het dak en net eronder een bar. Veel valt er niet te observeren want het ligt net buiten het centrum. Het gebouw zelf is wel interessant, het is nl. een van de grootste bibliotheken van Europa met zomaar even 9 miljoen gedrukte boeken en manuscripten, digitale informatie en magazines en dat alles in 80 talen. Het staat op de lijst van 33 gekste gebouwen ter wereld op nr 17. Ons atomium staat op 7. Verder is het Grand Opera- en Ballet Theater erg mooi in het Yanka Kupala park, het is geïnspireerd op een Romeins Amphitheater. En ik ben eens binnen gelopen in het Belarusian Great Patriotic War museum, waar zoals te verwachten een boel sikkels en hamers te zien zijn, wapens, uniformen en veel Russisch machtsvertoon. Het lijkt of je een geschiedenisboek binnenstapt, letterlijk en figuurlijk.

"In Belarusian Great Patriotic War museum, lijkt het of je een geschiedenisboek binnenstapt, letterlijk en figuurlijk."

De Orthodoxe Heilige Geestkathedraal in het oude Minsk.

Het oude Minsk. Er is ook nog iets als een oud centrum, waar de 17^de eeuwse kathedraal van de Holy Spirit de aandachttrekker is. Voor mij de mooiste kerk van de stad met twee torens uitkijkend op de Svisloch rivier. Ooit een katholieke kerk die samen met het klooster toebehoorde aan de Benedictijnenorde, nu is het de belangrijkste orthodoxe kerk van Minsk. Het is alsof ik Rusland achter me laat en Europa binnenwandel. De hele buurt straalt een Europese sfeer uit. De straatjes zijn smal en het Svobody plein aan het oude stadhuis is gezellig. Een bronzen arend, het symbool van de stad kijkt uit er trots over uit. Er worden veel festivals georganiseerd. Eromheen liggen straten die vooral ’s nachts tot leven komen met ontelbare bars, en een paar leuke restaurants en terrasjes.

"In het oude centrum van Minsk lijkt het of ik Rusland achter me laat en Europa binnenwandel."

Het voormalige stadhuis in de gezellige oude stad.

Het traneneiland. Vlakbij, op het Island of Tears in de Svisloch rivier staat een van de meest indrukwekkende monumenten van de stad. Een soort kapel waar de omgekomen soldaten van de Afghaanse oorlog worden herdacht door gigantische bronzen beelden van moeders die zich afvragen waar hun zonen gebleven zijn. Iets verder staat een huilend engeltje, verdrietig omdat hij de Wit-Russische soldaten niet heeft kunnen redden. Natallia zegt dat de meeste moeders het beeld aanraken om er zeker van te zijn dat hun zonen dit trieste lot niet moeten ondergaan.

Island of Tears: moeders treuren om hun verloren zonen uit de Afghaanse oorlog.

Maar volgens een dame die naast het beeld staat moet je het geslacht van dit engeltje (zijn engelen niet geslachtsloos?) aanraken als pas gehuwde bruid, want het brengt eeuwig geluk in je huwelijk en een zoontje als eerste kind. Zijn jongeheertje heeft intussen een andere kleur gekregen dankzij de enorme vrouwelijke belangstelling. Hopelijk heeft dat niks te maken met de tranen die effectief uit zijn ogen druppen. Het monument dat het meeste indruk op me maakt is De Pit, een beeldhouwwerk dat de 100.000 joden die in Minsk woonden en bijna allemaal zijn omgebracht tijdens de 2^de WO, herdenkt.

Een huilende engel zorgt voor eeuwig geluk.

Op deze plek stond hun getto waar in 1942, 5000 van hen op één dag tijd werden neergeschoten. Heel veel burgers van Minsk kwamen om, omdat ze zich bijzonder hevig hebben verzet tegen de nazi’s, waardoor ze de naam Hero City kregen. De partizanen hebben veel Joden gered en hen verstopt in de bossen die Minsk nog steeds omringen. Toch hebben weinig van hen de oorlog overleefd. Het bronzen beeldhouwwerk, ‘Het laatste pad’ stelt een rij Joden voor die afdaalt in de Pit om hun verschrikkelijke lot te ondergaan. Ik word er stil van.

"Heel veel burgers van Minsk hebben zich bijzonder hevig tegen de nazi’s verzet, waardoor ze de naam Hero City kregen."

De Pit

Gastronomie. Ik probeer in Minsk zowel de plaatselijke als de voor mij exotische Syberiche keuken uit. In Vasiliki, een traditioneel Wit-Russisch restaurant, wordt de tafel volgezet met koude gerechten, veel charcuterie en champignons en hét hoofdbestanddeel van de keuken: bulba, de aardappel. Ze zouden meer dan 300 aardappelgerechten hebben. Draniki, aardappelpannenkoeken worden in elk geval bij zowat alles geserveerd en zijn best lekker. Laten we kort zijn, een lichte keuken is het niet.

Musku filet, yakut stijl.

Het restaurant dat me het meest heeft verrast is Northern Expedition, een Siberisch restaurant prachtig gelegen in een bos aan de kant van de stad. Ik eet er voor het eerst een stroganina van Muksun filet, yakut stijl. De vis wordt binnen de 5 minuten dat hij gevangen wordt ingevroren en rauw bevroren gegeten. Er worden smalle plakken van gesneden, die in een artistiek krul op mijn bord terechtkomen. Het is niet alleen lekker maar ook erg mooi. De geflambeerde hertenfilet nadien is ook om vingers en duimen bij af te likken. Volgens Natallia is het een van de beste restaurants in Minsk. Een adres om te onthouden.

"Muksun filet, yakut stijl is niet alleen lekker, maar ook erg mooi."

Street art was tot kort verboden in Minsk.

Modern en trendy Minsk. Grafitti en street art waren verboden tot 5-6 jaar geleden in Wit-Rusland. Maar intussen heeft de regering gebouwen ten dienste gesteld van de artiesten, zoals in Oktjabrskaja street (Oktoberstraat). De bekende Braziliaanse artiest Ramon Martins beschilderde er de grootste muur ooit, 3000 m2, vol bedreigde diersoorten uit Belarus, met o.a. een gigantische bizon. Ik tref er een lokale jongen aan die op zijn beurt een kleurrijke fresco uit zijn arm tovert. Het begon in 2014 toen de Braziliaanse ambassade het eerste internationale Street Art Festival Vulcia Brasil organiseerde in Oktoberstraat, wat ook wel Minsks ‘cultural Mile’ wordt genoemd.

De Braziliaanse kunstenaar Ramon Martins beschilderde 3000 m2 muur.

De industriële zone is nu super trendy. Het wordt vaak vergeleken met Berlijn. Er zijn leuke bars en hippe restaurants. Live muziek en DJ’s vrolijken de boel op en in de zomer worden er street parties georganiseerd. Niet meteen wat ik verwachtte toen ik gisteren op het Onafhankelijkheidsplein stond. Ik ga een bar binnen die vrij vertaald Bad Boy heet. Aan de overkant ligt de Huligan bar, wat live muziek betreft proberen ze mekaar de loef af te steken. Enzo, een restaurant-cafe met een leuk terras, organiseert geregeld koffiefestivals met een paar beroemde Wit-Russische barristas. Een lunch kost niet meer dan 5 roebels, wat snel uitgerekend 2,5 euro is.

"De industriële zone van Minsk is super trendy en wordt vaak vergeleken met Berlijn."

'Drie man en een paardenkop' in het hippe Bad Boy.

Barhopping. Uitgaan en lol maken zit in de genen van de Wit-Russen, tot mijn grote verbazing is het nachtleven erg levendig. Natallia en een paar vriendinnen nemen me mee voor een nachtje barhoppen in de oude stad rond Zybickaja street, verbazingwekkend en niet meteen wat ik voor ogen had toen ik naar Belarus vertrok. We beginnen in een craft beer bar, Beercap, in het bijhorende winkeltje worden er tot mijn verbazing behoorlijk wat Belgische bieren verkocht. De Wit-Russische craftbieren zijn niet meteen mijn ding, maar ik ben dan ook geen fervente bierdrinker. Ze hebben wel fantasierijke namen zoals Bounty Killer of Evil Grape.

Wit Russisch craftbier.

De volgende bar, Jars and Bottles, is een erg trendy plek, waar ze voornamelijk wodka shots serveren met de meest uiteenlopende mengsels die ze zelf maken. Zo laat ik me een shotje aanpraten met zuring, dat ik meteen tot mijn plaatselijke lievelingsdrank bombardeer. Heerlijk, net alsof ik vers gemaaid gras drink. In de Gambrinus kan je home made vodka shots voor 1€ drinken, erg populair bij de lokale bevolking die gemiddeld slechts 300 euro per maand verdient. We gaan tenslotte nog een cocktail drinken in een piepkleine maar gezellige tequila bar, Pushka, waar de obers de perfecte cocktails uit hun mouw schudden. Ik drink een Juanita, een soort gazpacho met alcohol, erg lekker en lichtjes pikant.

De gezellige uitgaansbuurt in het oude centrum.

‘s Nachts leeft deze bevreemdende stad helemaal op. Het lijkt alsof ik van een oubollig maar mooi museum een trendy, hippe wereld binnenstap. Het is in elk geval een belevenis die je nergens anders meemaakt. Er moet nog wat gewerkt worden aan de service, al gaat het al behoorlijk de goeie richting uit en hun Engels moet nog wat opgeblonken worden, maar nu je er visa-vrij naartoe kan staat de deur wijd open en maken ze zich langzaam klaar om horden toeristen te ontvangen.

"Ik laat me een shotje aanpraten met zuring, heerlijk, alsof ik vers gemaaid gras drink."

MINSK PRAKTISCH:

Charleroi Airport: Sinds 27 april zijn er 3x per week rechtstreekse vluchten vanuit Charleroi naar Minsk met BELAVIA, de nationale Wit-Russische luchtvaartmaatschappij. Info over Belavia, de recente vluchten naar Minsk en over Brussels South Charleroi Airport.

Voor individuele reizen naar Minsk bevelen we de zeer professionele Wit-Russische Prime Tour Travel aan. Info over Belarus: www.belarus.by

Hotel Renaissance Minsk: Ik verbleef in dit luxueuze 4 sterrenhotel, met een hele goeie keuken. Kamers vanaf 86 €.

Visum: is niet nodig als je maximum 5 dagen blijft. Als je langer wil blijven is de procedure versoepeld, maar nog steeds ingewikkeld. Meer info: mfa.gov.by

Ziekteverzekering: Aan de grens word je onder lichte dwang verplicht een plaatselijke ziekteverzekering te nemen. Maar die kost slechts 1€ per twee dagen dat je ter plaatse blijft.

Geld: De Wit-Russische roebel was erg gedevalueerd, tot eind 2016 kreeg je 20.000 roebels voor een euro: nu krijg je nog twee roebels voor dezelfde euro.

Foto’s nemen: kan nu zowat overal. Alleen het KGB gebouw blijft een nono, alhoewel ik ook daarvan foto’s zie opduiken.

Restaurant: Northern expedition: Siberische specialiteiten: expedition-rest.by/en

Restaurant Vasiliki: jammer genoeg is hun website niet vertaald, maar dit is het adres: Nezavisimosti 16. Traditionele Wit-Russische keuken.

Een handige app: Minsk guide.

Locals van Like a local nemen je op sleeptouw op o.a. gastronomische & fietstours.