Wie door Aveyron trekt kan zich nog amper voorstellen dat de maagdelijk groene landschappen ooit op een breuklijn van bloedige conflicten lagen. In de middeleeuwen rezen niet alleen burchten er als paddenstoelen uit de grond, maar ook kleine vestigingsstadjes die gebouwd werden volgens een geijkt patroon: bastides. Vandaag vind je er in de regio nog zes die bijzonder goed bewaard bleven. Ik trok naar de vier mooiste en genoot er van pure charme, ongerepte natuur en de heerlijke gastronomie van een van Frankrijks meest authentiek gebleven regio's. Een verslag van een reis door de tijd.
 |
Place des Conques in Villeneuve d'Aveyron
|
Salut les copains. Als ik Villeneuve d'Aveyron binnenwandel langs Porte Haute, lijkt het of ik eeuwen terug in de tijd wordt gekatapulteerd. Op Place des Conques zie ik een mix van middeleeuwse- en renaissancehuizen. Onder de arcaden zoeken mensen beschutting tegen de zon op het het enige terras van deze oude bastide, café Les Arcades. Schaduw is hier in volle zomer geen overbodige luxe. Ik volg de smalle rue Pavé tot aan de Saint-Sépulcre (Heilige Grafkerk), de wieg van dit ambigu stadje. Want hoewel alle bastides van scratch werden gebouwd, verrees die van Villeneuve rond het monnikenbolwerk van Saint-Sépulcre dat er tot 1231 de plak zwaaide. Villeneuve kent dus een dubbele geschiedenis: die van de sauveté en bastide.
Aan de Saint-Sépulcrekerk werd in de loop der eeuwen vlijtig gesleuteld. De achthoekige toren van deze origineel Romaanse kerk werd in de 15e eeuw gebouwd, het schip is Gotisch en de spits werd er pas in de 19e eeuw opgezet. Binnen valt in de mix van stijlen meteen op dat de kerk in meer turbulente tijden een toevluchtsoord was voor pelgrims. In de Romaanse kapel zie ik prachtige 14e eeuwse fresco's van bedevaarders met typische attributen zoals de pelgrimsstaf en reistas. Rond de kerk dijt het stadje uit in het voor bastides gebruikelijke dambordpatroon van smalle straatjes. Los van zijn geschiedenis is Villeneuve vandaag een cosy plek waar je automatisch een versnelling lager zet, onthaast en geniet van een stevige dosis charme en tijdloosheid.
 |
14e eeuwse pelgrim fresco's in Saint-Sépulcre.
|
Aan de Saint-Sépulcrekerk werd in de loop der eeuwen vlijtig gesleuteld. De achthoekige toren van deze origineel Romaanse kerk werd in de 15e eeuw gebouwd, het schip is Gotisch en de spits werd er pas in de 19e eeuw opgezet. Binnen valt in de mix van stijlen meteen op dat de kerk in meer turbulente tijden een toevluchtsoord was voor pelgrims. In de Romaanse kapel zie ik prachtige 14e eeuwse fresco's van bedevaarders met typische attributen zoals de pelgrimsstaf en reistas. Rond de kerk dijt het stadje uit in het voor bastides gebruikelijke dambordpatroon van smalle straatjes. Los van zijn geschiedenis is Villeneuve vandaag een cosy plek waar je automatisch een versnelling lager zet, onthaast en geniet van een stevige dosis charme en tijdloosheid.
 |
Maison de la Photo, pure nostalgie.
|
 |
Peyrusse-le-Roc, met het belfort voorop.
|
's Avonds trek ik naar Peyrusse-le-Roc, een dorp au milieu de nulle part dat verankerd ligt op een 400 m. hoge rots midden in het groen. De restanten van de omwalling, Romaanse bruggetjes en een handvol ruïnes wekken meteen het vermoeden dat in dit godverlaten gat iets te rapen viel. En dat was ook zo, want in de middeleeuwen werden er belangrijke zilver- en loodmijnen geëxploiteerd. Blikvanger in Peyrusse is Tours del Thaluc, het belfort op een 150 m. hoge rots dat ironisch genoeg een stuk lager ligt dan Peyrusse zelf. Toch is het uitzicht over het groene landschap er wijds en spectaculair. Ik dineer op het terras van restaurant Savignac tussen de bloeiende tabaksplanten. De chef was een van de laatste tabakskwekers van de streek die een tweede adem vond als restaurateur. Voor belachelijk weinig geld geniet ik er van lokale gerechten als salade Veronaise, truffade en steak d'Aubrac met als toemaatjes een schotel regionale kazen en een geflambeerde taart van omelet en appel. Allemaal eerlijk en authentiek, net als de glimlach van de patron.
"Villeneuve is een cosy plek waar je automatisch een versnelling lager zet, onthaast en geniet van een stevige dosis charme en tijdloosheid."
 |
Najac is één lange straat.
|
 |
Maison du Sénéchal Najac.
|
Ook in de lange rue du Bourget die recht naar het kasteel loopt, zie ik eeuwenoude huizen die goed bewaard zijn gebleven en de Fontaine des Consuls die nog steeds op dezelfde plek staat waar hij 700 jaar geleden werd neergezet. Hoe dichter ik het kasteel nader, hoe meer de stad op een filmdecor begint te lijken. Heel indrukwekkend zijn het Maison du Gouverneur waarin ik bouwstijlen uit drie eeuwen ontdek en het robuuste Maison du Sénéchal, de residentie van de baljuw toen Najac nog de hoofdstad van Rouergue was. Net als in Villeneuve maak ik ook hier een spectaculaire wandeling door de tijd. Het verbaast me dan ook niks dat Najac op de lijst 'Plus Beaux Villages de France' en 'Grands Sites du Midi-Pyrénées' staat.
 |
Château de Najac.
|
Het kasteel van Najac is al helemaal een filmdecor, iets wat ik volgens mijn gids terplekke zelfs letterlijk mag nemen. 'Fanfan la Tulipe', de historische prent met Pénélope Cruze en Vincent Pérez werd er in 2003 gedraaid. Dat Cruz zich als een overspannen diva gedroeg is maar een klein detail in de lange geschiedenis van het kasteel dat sinds 1906 in privéhanden is. 'In de 7e eeuw al stond op er dezelfde plek een simpele burcht,' zegt mijn gids. 'Het is in 1253 dat met de bouw van het huidige kasteel wordt begonnen. 2000 Arbeiders werkten er meer dan tien jaar aan.' Het uitzicht is er adembenemend, maar wordt pas echt spectaculair vanaf de hoge donjon. Ik kijk er uit over het langgerekte Najac en een oneindig groen heuvellandschap waar de Aveyron zich als een slang doorslingert. Aan de zuidelijke horizon zie ik de vage contouren van de Pyreneeën.
"Het verbaast me niks dat Najac op de lijst 'Plus Beaux Villages de France' en 'Grands Sites du Midi-Pyrénées' belandde."
 |
Sauveterre de Rouergue, een van Frankrijks mooiste dorpen.
|
Ambacht & kunsten. 'Vous pansez que j'ai 'n accant?' vraagt Max verbaasd als ik mij vrolijk maak om z'n zuiderse tongval. Max runt maroquinerie Max Capdebarthes in Sauveterre de Rouergue, de derde bastide die ik afvink op m'n trip. Sinds 1987 maakt zijn atelier exclusieve lederwaren in alle kleuren en maten, handgemaakt en 100% made in France. En hij is niet de enige, want Sauveterre heeft een eeuwenlange traditie van ambachten. Vioolbouwers, ceramisten, juweelsmeden, coutelliers, etsers en kunstgalerijen vind je er ook vandaag nog volop. Indrukwekkend zijn de middeleeuwse patriciërshuizen met booggewelven op Place des Arcades. Ieder jaar in oktober wordt op dit immense plein een kastanjefeest gehouden dat voor een ware stormloop naar het kleine stadje zorgt. Meer middeleeuwse huizen zie ik in de smalle straatjes rondom, waarvan enkele authentieke vakwerkhuizen. Ik rond mijn bezoek aan Sauveterre af in de 14e eeuwse Saint-Christophe, een kerk in 'gothique méridional', een typische bouwstijl uit de Languedoc. Sauveterre staat net als Najac op de lijst van Frankrijks mooiste dorpen.
"Sauverterre heeft een eeuwenlange traditie van ambachten en ook vandaag bruist het er van de creativiteit."
 |
Villefranche de Rouergue.
|
Villefranche de Rouergue. Het uitzicht vanaf de toren van Collégiale Notre-Dame maakt de 163 treden naar boven meer dan goed. Ik geniet er van een prachtig 360° panorama over de grootste bastide van Rouerge: Villefranche. Met de bouw van de Notre Dame in gothique méridional-stijl werd begonnen in 1260, kort na de stichting van de bastide. Pas op het einde van de 15e eeuw werd de monumentale klokkentoren afgewerkt. Beneden zie ik de kleurrijke kraampjes van de markt waar enkel kwaliteitsproducten uit eigen streek verkocht worden. Niet alleen Jan Modaal vind er zijn gading, maar ook de beste chefs van de stad. En die zijn er in Villefranche volop. 's Middags lunch ik in restaurant 'L'Univers' van Quentin Bourdy, bekend van het in Frankrijk razend populaire reality kookprogramma Top Chef. Ik proef er een zoet-zoute Fleur de Courgette en traag gegaarde Joue de Boeuf met een smeuïge truffade, een lokaal aardappelgerecht gemaakt met verse streekkaas. Ook de wijn mag er best wezen: een pittige Rougiers uit Marcillac die smaakt als een goede Bordeaux.
 |
Chartreuse Saint-Sauveur: het claustrum van het Grote Klooster.
|
Brandstof genoeg dus voor een stevige architectuurwandeling die ik begin op het Place du Marché. Blikvangers zijn er statige Renaissancehuizen met booggewelven zoals Maison Dardenne dat werd opgetrokken door een rijke 15e eeuwse handelaar. In het noorden van de stad schuilt achter de klassieke Barokfaçade van de 17e eeuwse Chapelle des Pénitents Noir een spetterend interieur van kleurrijk houtsnijwerk waarvan de visuele sensatie nog wordt versterkt door de klassieke muziek die er speelt. Het polychrome plafond is zelfs uniek in z'n soort. Sereniteit is dan weer troef in het imposante Chartreuse Saint-Sauveur, net buiten de bastide. Het 15e eeuwse kartuizerklooster waaraan 9 jaar werd gewerkt is een meesterwerk uit het flamboyant-gotisch repertoire. De kapellen, het Kleine Klooster en het refectorium zijn ingetogen plekken waar de stilte van weleer nog voelbaar is. Ik word zelfs sprakeloos als een kartuizer bij het imposante claustrum van het Grote Klooster, zonder meer de mooiste plek van de hele site.
"Het indrukwekkende kartuizerklooster van Saint-Sauveur is een serene plek waar de stilte van weleer nog voelbaar is."
 |
La Collégiale Notre Dame by night.
|
Vogelperspectief. Op de aerodroom van Villefranche word ik opgewacht door Gérard, een piloot die me de bastides vanuit de lucht wil laten zien met z'n zelfgemaakt vliegtuigje. 'Geen paniek,' lacht hij 'De meest betrouwbare ulm's zijn die, die de piloot zelf heeft gebouwd.' Ik neem hem op z'n woord. Na het opstijgen vliegen we meteen naar Najac. Vanop 800 m. hoogte wordt pas echt duidelijk hoe ongerept groen Aveyron is. Aan de ene kant doemen in de verte de Pyreneeën op, aan de andere kant de bergen van de Cantal. Ik zie de bastides vanuit een adembenemend vogelperspectief. Net voor we landen vliegen we boven Villefranche waar de Collégiale hoog uittorent boven een raster van smalle straatjes. Af en toe lijkt het vliegtuigje een pluim waar de wind gretig mee speelt. Vooral boven de valleien is de turbulentie erg voelbaar. Het wordt pas echt spannend als ik even het stuur mag overnemen. Een ongelofelijk leuke ervaring die voor de nodige adrenaline zorgt.
"Vanop 800 m. hoogte wordt pas echt duidelijk hoe ongerept groen Aveyron is."
 |
Landschap in de wijnregio van Massiac.
|
La ballade des gens heureux. Op weg naar Bournazel schijnt de zon volop. Uit de autoradio klinkt 'La balade des gens heureux', de perfecte soundtrack bij de ongerepte landschappen die aan me voorbijschuiven. Rond de wijnregio Massiac zijn ze op z'n mooist. Hier heerst groen, zover het oog reikt. Vandaag kunnen we het ons nog amper voorstellen, maar deze vredige landschappen lagen eeuwenlang op een breuklijn van conflicten. Kastelen en burchten rezen in Aveyron dan ook als paddenstoelen uit de grond. De mooiste 19 kan je bewonderen langs 'La Route des Seigneurs de Rouerge' met als obligate stop Château de Bournazel dat werd gebouwd in 1545. Een stijlbreuk dus van 200 jaar met de middeleeuwse kastelen van Aveyron die niet onopgemerkt blijft.
 |
Château de Bournazel, een stijlvoorbeeld van Renaissance kunst.
|
Ik zie er geen stoere burcht met kantelen, maar een elegant Renaissancepaleis met geraffineerde bas-reliëfs en beelden uit de antieke mythologie. Ook de sierlijke kapitelen binnenin zijn stijlvoorbeelden van Renaissancekunst. De inboedel is niet meer de originele, maar liefhebbers van eeuwenoud antiek zullen er zich gegarandeerd aan vergapen. Vier jaar geleden was de ommuurde tuin nog een schamel braakland dat, dankzij intensief speurwerk waarbij zelfs archeologen werden ingezet, intussen smaakvol is gerestaureerd. Het uitzicht is het mooist vanaf het belvedère. Ik kijk er uit over een doolhof en de 9 enigmatische perken die refereren naar de mythologische figuren op het kasteelmuren. Net als de bastides is Château de Bournazel een plek waar charme en tijdloosheid het laatste woord hebben.
"In Bournazel zie ik een stijlbreuk van 200 jaar: geen stoere burcht met kantelen, maar een elegant Renaissancepaleis met geraffineerde bas-reliëfs uit de antieke mythologie."
 |
Château de Bournazel: tuin met belvedère.
|
© WG - DICHTBIJ & VER WEG 2017
AVEYRON PRAKTISCH:
www.tourisme-aveyron.com
Vervoer: Ik vloog met Ryanair naar Aveyron, elke maandag en vrijdag heen- en terugvluchten naar Rodez vanuit Brussels South Charleroi Airport.
* Maison d'Hôtes La Maison de Louna in Salles Courbaties op enkele kilometers van Villeneuve. Charmante vintage B&B en het leuke is dat je de vintagespullen op je kamer ook kan kopen. Kamers van 75 tot 150 euro/nacht, inclusief ontbijt. Vriendelijke en gastvrije eigenaars. * Hotel Les Fleurines in Villefranche, een trendy hotel in het hart van de bastide, vlakbij la Chapelle des Pénitents Noir. Gezellige bar met terras, fitness en sauna. Vriendelijk en behulpzaam personeel. Kamers vanaf 59 euro zonder ontbijt (+12 euro).
ETEN & DRINKEN:
* Restaurant Savignac in het middeleeuwse Peyrusse-le-Roc serveert met de glimlach traditionele streekgerechten aan een zachte prijs. Menu's van 15 tot 30 euro: Savignac, Le Bourg, 12220 Peyrusse - Tel: +33 5 65 80 43 91 (geen website). * Restaurant L'Univers in Villefranche wordt gerund door de jonge chef Quentin Bourdy, bekend van het Franse reality kookprogramma Top Chef. Quentin serveert een gastronomische kaart met enkel verse streekproducten. Menu's van 23 to 53 euro of à la carte. Tijdig reserveren! * Behalve L'Univers runt Quentin nog een bistro aan de overkant van de Aveyron: Jacques a Dit, waar je lekker regionaal kan eten in een cosy decor voor zeer democratische prijzen. * Restaurant Côté Saveurs in de schaduw van La Collégiale serveert een geraffineerde, eigentijdse kaart met een kleurrijke twist. Uitgebreide wijnkaart met Franse en Spaanse wijnen. 1 Michelinster, menu's van 19 to 60 euro.
Geen opmerkingen