ALWAYS LOOK AT THE BRIGHT SIDE OF DEATH (2): STRAFFE VERHALEN UIT SCHOTLAND

Dat het in Schotland spookt is geen geheim. Niet alleen in Edinburgh, maar ook in de rest van het land is er heel wat paranormale activiteit. Sceptisch als we zijn luisterden we met kritische oren naar de straffe verhalen die ons overal in de Highlands werden ingefluisterd: van Ladies Grey en White, rusteloze inquisiteurs, de eeuwige sparring-partner van de duivel en de spookkoets van Saint-Andrews tot de laatste heks van Schotland. Zelfs Monty Python passeert even de revue. Wat er ook van waar is: always look at the bright side of death!

ghost tours in schotland, spookverhalen uit schotland, spoken, paranormale activiteit in schotland,

Glamis Castle, een van de mooiste kastelen van Schotland.

Pokeren met de duivel. Glamis Castle (spreek uit: Glamz Castle) geldt als een van de mooiste kastelen van heel Schotland. In de tijd dat de dieren nog spraken was Glamis het jachthuis van de adelijke Lyon familie. Die bouwden er in de 15e eeuw hun kasteel dat in de loop der eeuwen werd verbouwd en vergroot. Ook de Britse Koninklijke familie vertoeft er graag. The Queen Mother bracht er haar jeugd door, Princes Margareth werd er in 1930 geboren en Prince Charles is een veel geziene gast in Glamis. Met de eeuwen zwollen de mythes en legendes rond het kasteel stevig aan, maar dat het er spookt staat vast. Iemand die het kan weten is Ann die ondanks haar wat stijve rok het kasteel kent als haar broekzak. Onze eerste stop is de 17e eeuwse kapel. 'Jacob de Wet had een wat vreemde zin voor humor,' lacht ze. De Wet die de muren en de cassetteplafonds in de kapel beschilderde, beeldde Christus nu eens af met een bril, dan weer met een pelgrimshoed. De Haarlemse schilder had een beetje last van anachronismen, maar het is best wel grappig.

Lady Janet Douglas' schim dwaalt al eeuwen in de kapel van Glams.

Ann wijst een plek aan op de achterste bank van de kapel. 'Het zitje van Lady Grey' zegt ze sereen. 'Hoewel de kapel nog vaak wordt gebruikt, waagt niemand het om daar te gaan zitten'. Lady Grey? 'Na de dood van John Lyon VI in 1528 nam zijn weduwe, lady Janet Douglas, haar intrek in het kasteel,' zegt ze. 'Door een oude vete leefde ze op gespannen voet met de koning van Schotland, James V, die haar vals beschuldigde van hekserij en gevangen zette in Edinburgh Castle. Nadat een jury tot tweemaal toe geweigerd had haar schuldig te verklaren, deed de koning tenslotte beroep op een corrupte jury die haar wel ter dood veroordeelde. Op 17 juli 1537 werd ze op de brandstapel gegooid voor de ogen van haar zoon. Kort na Janets executie begon haar geest rond te dwalen in Glamis'. Lady Grey, zo heet haar verschijning, wordt soms knielend voor het altaar in de kapel gezien. 'Tijdens de kapeldiensten zit haar schim steeds op dezelfde plek,' zegt onze gids. Een plaats die nu exclusief voor Hare Geestigheid is voorbehouden. Haar schim werd ook al gezien in de oude toren van het kasteel. Volgens Ann maakt ze tijdens haar verschijningen altijd een sombere indruk. Je zou voor minder.

In de 15e eeuwse toren is 's nachts een angstaanjagend geklop te horen.

De corridor van de 15e eeuwse toren naar de nieuwe vleugel is volgestouwd met harnassen en antieke meubels. Aan de muren hangen opgezette dierenkoppen en wapentuig uit de tijd dat oorlogvoeren nog mannenwerk was. Door het venster kijken we uit op het raam van een mysterieuze kamer waarvan niemand de deur kan vinden. Volgens Ann komt er 's nachts uit de verborgen kamer een angstaanjagend geklop. 'Eeuwen geleden werd daar veel gegokt,' zegt ze. 'Op een avond bleef de graaf maar pokeren met een geheimzinnige man in 't zwart'. Toen een bediende kort voor middernacht de graaf kwam waarschuwen dat het al laat was snauwde hij luid: ik speel tot de duivel mij komt halen! Een uitspraak die hem duur te staan kwam, want de man in 't zwart was niemand minder dan Satan zelf. De arme graaf is nu gedoemd om tot de dag des oordeels te pokeren met de duivel.

Schotse kirkyards zijn echte filmdecors.

Zelfs zonder blasfemie was het lot van een jonge page minstens zo tragisch. Het knaapje stond bij de kasteelbewoners bekend om z'n weerspannigheid, maar net wanneer hij wél eens gehoorzaamde liep het fout. 'Het moet op een koude winteravond in 1606 geweest zijn,' zegt onze gids. 'De knaap mocht buiten spelen tot ze hem weer naar binnen zouden roepen. Maar hij werd vergeten. De dag erna vond men de jongen doodgevroren terug voor een van de kasteeldeuren'. Sindsdien dwaalt zijn geest rond in het royal appartment en de upper hall waar hij af en toe wordt gezien. Hoewel er in het deurgat tussen de twee kamers geen drempel is, struikelen er heel wat bezoekers. Een medium ontdekte ooit dat de geest van de page nietsvermoedende bezoekers pootje lapt, want hij duldt geen indringers. Zelfs sceptici als wij voelen ons toch even ongemakkelijk als we alleen achterblijven in de kamer, alsof een vreemde aanwezigheid ons bespiedt.

"Zelfs sceptici als wij voelen ons toch even ongemakkelijk als we alleen achterblijven in de kamer, alsof een vreemde aanwezigheid ons bespiedt."

ghost tours in schotland, spookverhalen uit schotland, monty python, spoken, paranormale activiteit in schotland,

Doune Castle: geen spoken, wel Monty Python.

Hellish Nell, Schotlands laatste heks. Op weg naar Fort William maken we een tussenstop in Callander, een toeristisch, maar relatief rustig stadje dat leeft op het ritme van de Teith. Nadat we ons hebben geïnstalleerd in onze hotelkamer, trekken we naar Doune Castle, een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen van Schotland. Tot onze verbazing horen we geen spookverhalen, wel de vrolijke stem van Terry Jones die ons door de 14e eeuwse burcht gidst. Niet toevallig Terry Jones, want verschillende scenes uit Monty Python's Holy Grail - waaronder The French Guard - werden in Doune gedraaid. Alles dus peis en vree in Callander denken we, maar dat is buiten de waard gerekend. Letterlijk, want 's avonds komt Mr. Martin, de hoteleigenaar, aanzetten met het bizarre verhaal van Helen Duncan, alias Hellish Nell.

ghost tours in schotland, hellen duncan, spookverhalen uit schotland, hellish nell, callander, spoken, paranormale activiteit in schotland,

Cornelius Kentmore Antiques in Callander.

'Hellish Nell, een inwoonster van Callander, werkte zich op van helderziende naar zelfverklaard medium' zegt Martin. 'Ze was een corpulente verschijning, bekend om de ectoplasma's die ze aan de lopende band produceerde'. In 1941 trok ze de aandacht van de militaire top toen ze na een seance beweerde dat de geest van een matroos haar had verteld dat het oorlogsschip HMS Barham was gezonken. 'Dat was effectief een feit, maar ook een militair geheim' zegt Martin. De autoriteiten vroegen zich af hoe zij aan die vertrouwelijke informatie kwam. In 1944 kwam het tot een proces. De zaak deed heel wat stof opwaaien, zelfs Churchill bemoeide er zich mee. Haar helderziendheid ten spijt had Nell niet zien aankomen dat ze door de Witchcraft Act uit 1735 negen maanden mocht brommen. Ze was de laatste vrouw die in Groot-Brittannië voor hekserij werd veroordeeld. In 1956 ging Nell de pijp uit, kort nadat ze tijdens een seance opnieuw werd gearresteerd. Haar aanhangers beweerden dat ze stierf door toedoen van de politie die haar bruut uit een trance haalde. Voor we gaan slapen geeft Martin ons nog een tip mee: the Cornelius Kentmore Collection, een piepklein museum in Callander dat we absoluut moeten zien.

" Hellish Nell was in 1944 de laatste vrouw die in Groot-Brittannië voor hekserij werd veroordeeld."

ghost tours in schotland, veenlijk, spookverhalen uit schotland, spoken, paranormale activiteit in schotland,

Hoofd van een veenlijk (Cornelius Kentmore Collection).

Rob Roy & C°. Als we 's morgens het huis in Main Street 35 binnenwandelen, komen we terecht in een kleine brocanteshop, geen museum. 'Can I help you?' vraagt de vriendelijke dame achter de toog. We verontschuldigen ons en zeggen dat we op zoek zijn naar de Cornelius Kentmore Collection. Blijkt dat we toch aan het juiste adres zijn. Een kleine deur achteraan de shop leidt naar het museum. Piepklein zoals Martin zei, slechts twee smalle gangen tussen enorme vitrines volgestouwd met de meest macabere dingen die Cornelius Kentmore in de 19e eeuw bij elkaar sprokkelde. We zien er Afrikaanse artifacts, een schedel van een foetus op sterk water, Macaca the Monkey - een aap zonder hersenen, het hoofd van een bog body (veenlijk), de kleinste bijbel ter wereld en schedels waarvan de rechtmatige eigenaars duidelijk op een gewelddadige manier om het leven kwamen. In een hoek zien we een leuke installatie rond Rob Roy, de beroemde Schotse vrijbuiter en volksheld die wel eens vergeleken wordt met Robin Hood. Zijn graf vinden we 20 km. verderop in Stirling. Of hij daar spookt weten we niet, wel dat hij postuum nog steeds geld bij elkaar rijft, want zijn graf ligt letterlijk bezaaid met muntstukken.

"Een foetus op sterk water, een aap zonder hersenen, een veenlijk en verminkte schedels: Cornelius Kentmore sprokkelde de meest macabere dingen bij elkaar."

Saint-Andrews Cathedral.

The Auld Grey Toon. Het minste wat je van Saint-Andrews kan zeggen, is dat er een aparte, mysterieuze sfeer hangt. De oude universiteitsstad aan de Schotse Noordzeekust staat vooral bekend als 'the home of golf' en heeft zelfs een eigen golfmuseum. Toch zijn de imposante ruïnes van de Saint-Andrews Cathedral en Saint-Andrews Castle dé bezienswaardigheden van de stad. Bij de Saint-Rule Tower (Auld Grey Toon voor de vrienden) midden tussen de ruïnes van de kathedraal, ontmoeten we Richard, een specialist op het gebied van geesten en spoken. Hij schreef er al twee boeken over: A Saint-Andrews Mysterie en The Ghosts of Saint-Andrews. Daarmee treedt hij in de voetsporen van William Linskill, een beroemde ghost-hunter en auteur van Saint-Andrews Ghost Stories, een klassieker uit 1911. Terzijde: Linskill werd in 1929 in Saint-Andrews Cathedral begraven en is zelf ook niet vies van een nachtelijk rondje spoken. Als we de Saint-Rule Tower beklimmen, worden we eerder duizelig van de rondjes naar boven dan van de hoogte zelf. Vanaf de toren hebben we een subliem zicht op de immense ruïne.

Saint-Rules Tower.

'Saint-Andrews Cathedral was lang het grootste gebouw van Schotland' vertelt Richard. 'In 1559 werd ze vernield door beeldenstormers en verviel stilaan tot een ruïne. In de 18e eeuw werd er tussen het puin een kerkhof aangelegd.' De ruïne, de verweerde grafzerken, de ligging bij de zee met zicht op de mysterieuze oneindigheid: als het ergens spookt dan is het wel hier. 'De toren is wat rest van het 10e eeuwse klooster achter de kathedraal.' zegt Richard. 'Robert de Montrose, een goedhartige prior die graag in de toren rondhing, werd op een nacht vermoord door een afgunstige monnik. Sindsdien dwaalt zijn geest door de toren.' Legendarisch is het verhaal van een oudere man die begin jaren '40 de toren beklom toen er plots een vriendelijk gedaante in een pij enkele treden boven hem stond.' zegt Richard. 'De gedaante bood zijn arm aan en hielp de man naar boven'. Nadien bleek dat er niemand anders in de toren was dan de bezoeker en dat het om de geest van de prior ging. Omwonenden zien hem vaak uit het bovenste raam van de toren leunen.

"De ruïne met verweerde grafzerken, de ligging bij de zee met zicht op de mysterieuze oneindigheid: als het ergens spookt dan is het wel in Saint-Andrews."

Saint-Andrews Castle.

The White Lady. De prior is lang niet de enige geest die ronddoolt op Saint-Andrews Cathedral. 'Al meer dan 200 jaar zijn er meldingen van een elegante in wit geklede, gesluierde dame met lang zwart haar, die rond de rechthoekige uitkijktoren van de omwalling van de kathedraal doolt,' zegt Richard. 'Hoewel the white lady tijdens haar uitstapjes rustig in een boek leest, heeft haar verschijning al meer dan eens de lokale vissers de stuipen op het lijf gejaagd.' Inwoners van Saint-Andrews mijden vooral op mistige herfstdagen de buurt rond de kathedraal, want dan spookt ze het liefst. 'Niemand weet wie deze mysterieuze dame is', zegt Richard 'maar nog niet zo lang geleden werden er stenen sarcofagen in de uitkijktoren ontdekt. Toeval of niet, maar toen men ze opende vond men in een ervan het perfect geconserveerde lichaam van een in wit geklede gesluierde dame met lang zwart haar en een boek in haar handen.' We voelen even een koude rilling over onze rug lopen: dit lijkt wel héél sterk.

"Inwoners van Saint-Andrews mijden vooral op mistige herfstdagen de kathedraal, want dan spookt The White Lady het liefst."

Cardinal Beaton's geest dwaalt rond in Saint-Andrews Castle.

Ghost Riders in the Street. Op het eerste zicht lijkt de ruïne van het nabijgelegen Saint-Andrews Castle dat vanop een rots over de zee uitkijkt, een serene romantische plek. Maar schijn bedriegt. 'Tijdens de Killing Time joeg een gezant van de paus, kardinaal Beaton, als bezetene op reformisten. Ze werden in het kasteel gevangen gezet en gruwelijk vermoord' zegt Richard. Maar de kardinaal wachtte hetzelfde lot: op een dag werd hij door een menigte reformisten gelyncht. 'Beaton's rusteloze geest dwaalt al eeuwen rond in het kasteel,' zegt Richard. 'Vaak wordt een ijsberende schim in kardinaalsornaat voor de vensters van de eerste etage van de wachttoren gezien, terwijl de vloer al lang verdwenen is.' Een andere notoire reformistenjager was aartsbisschop Sharp, een kil en slecht man. 'Sharp werd in 1679 toen hij met zijn koets op weg was naar Saint-Andrews in een hinderlaag gelokt en vermoord,' zegt Richard. 'Tot op de dag van vandaag zijn er meldingen van een spookkoets, getrokken door vier zwarte paarden die geruisloos door South Street en the Pend scheert. Het gebeurt vooral op maanloze nachten, voorafgegaan door een sterke, koude wind. Gelukkig is de koude wind die wij plots voelen opsteken een ordinair zeebriesje. Nadat we afscheid hebben genomen van Richard maken we nog een wandeling door de ruïnes. Wij laten de spoken niet aan ons hart komen, voor ons is Saint-Andrews gewoon een prachtige plek die haar bewogen geschiedenis uit elke porie uitademt.

"Tot op de dag van vandaag zijn er meldingen van een spookkoets, getrokken door vier zwarte paarden die geruisloos door South Street scheert."

SPOOKY SCHOTLAND PRAKTISCH:

Imagine Travel: Wij trokken naar Schotland met Imagine Travel, een jonge en dynamische touroperator die met veel passie en kennis van zaken zowel internationale groepsreizen als reizen op maat organiseert in Schotland en de rest van de wereld.

Voor Schotland biedt Imagine Travel citytrips aan naar Edinburgh, een 8 daagse internationale groepsreis 'Schotland in vogelvlucht', 'Schetsen van Schotland' een 9 daagse fly & drive door de Highlands en 'Scotland 4 kids' een 11 daags fly & drive avontuur door de Schotse Hooglanden op maat van kinderen.

Wij maakten met hen een geïndividualiseerde fly & drive reis in The Highlands. Als je wil kan je ook je eigen droomreis door Schotland op maat laten samenstellen door een zeer gespecialiseerde ploeg en je laten begeleiden door een privé gids: www.imaginetravel.be

Brussels Airlines: 2 vluchten per dag naar Edinburgh: www.brusselsairlines.com

The Collection of Sir Cornelius Kentmore: Een piepklein, maar macaber rariteitenkabinet dat Sir Cornelius Kentmore bij elkaar sprokkelde tussen 1883 en 1956. Te bezichtigen in een brocantewinkel in Callander waar je uiterst vriendelijk wordt ontvangen. De moeite van een bezoek meer dan waard voor wie toch in de buurt is. Entrée 1 £. : Lady Kentmore Antiques, 35 Main Street, Callander (geen website).

Glamis Castle geldt als een van de mooiste kastelen van heel Schotland en ook de Britse Koninklijke familie vertoeft er graag. Er worden geen speciale ghost-tours gegeven, maar tijdens een gegidste rondleiding kom je alles over de schemerige bewoners van dit kasteel te weten: www.glamis-castle.co.uk

Saint-Andrews Ghost Tours: organiseert spookwandelingen in de prachtige ruïnes van Saint-Andrews Cathedral en Saint-Andrews Castle. www.standrewsghosttours.com