De parelwitte stranden van de
oostkust in Zanzibar zijn zowat de mooiste van het hele eiland, een oogverblindend
vakantieparadijs. Maar niet voor iedereen, in de vele zeewier plantages wordt
er hard gewerkt en het zware labeur wordt enkel door vrouwelijke schouders
getorst. Mama's die tot
voor kort ook nog eens werden uitgebuit door gewetenloze tussenhandelaars. In
2011 kwam een kentering toen het ambitieuze Seaweed Center het heft in
handen nam en niet alleen het lot van deze vrouwen wilde verbeteren maar ook dat
van hun kinderen: taifa le kesho.
 |
| Drie generaties vrouwen aan slag in de plantage van Sihaba. |
High five #1. ‘Djambo!’ Sihaba, een forse mama met een luide maar smakelijke lach begroet ons met een stevige high five op het strand van Paje en het blijft niet bij één. Sihaba is wat je noemt een ouwe rot in het vak, want ze teelt al zeewier in het ondiepe water van de Indische Oceaan sinds 1981. Terwijl ze vertelt werkt ze gewoon verder, met de glimlach, want ondanks het zware labeur lijkt ze van haar job te houden. Ze is een van de 40 vrouwen die voor het coöperatieve Seaweed Center werkt. 'Van de opbrengst kan ik amper rondkomen, vertelt ze. Maar sinds het Seaweed Center zich over haar ontfermt, krijgt ze een iets fairdere prijs voor haar zeewier. 'Vroeger werd ik onderbetaald door tussenhandelaars die zelf met het grote geld gingen lopen. Mijn lot is fel verbeterd,’ lacht ze.
 |
| Sihaba. |
De wereld op z'n kop. Sihaba
is een en al positiviteit. Het mooie uitzicht aan deze betoverende kust
heeft er vast wat mee te maken. De zee en de wolken zorgen er voor een
eindeloos kleur en lichtspel, een enorme waaier van grijs- en blauwtinten die
onafgebroken verschuift. Soms lijkt het wel de wereld op z'n kop: de felblauwe
oceaan licht magistraal op onder een pak dikke grijze wolken. Intussen plukt
Sihaba routineus zeewier. In het ondiepe water heeft
ze grote percelen symmetrisch uitgezet, iedere dag bindt ze stekjes zeewier aan
lange draden die ze tussen de paaltjes spant. Pas na twee maanden zijn ze klaar
voor de oogst. Elk perceel wordt onmiddellijk weer voorzien van
nieuwe plantjes. Het wier komt oorspronkelijk helemaal uit de Filipijnen, maar
gelukkig kan ze daar eindeloos mee verder telen.
 |
Kracht demonstreren.
|
Taifa le kesho. Sihaba klopt lange dagen in haar seaweed farm.
Soms zit ze urenlang voorovergebogen in het zoute water aan de plantjes te
frutselen. Toch hoor je haar niet klagen. 'Heel wat vrouwen werken behalve in
de plantages ook nog eens op het land' vertelt ze. 'Soms leggen ze daarvoor
tientallen kilometers te voet af en tussendoor moeten ze ook de kinderen nog
verzorgen. Ik ben verknocht aan mijn zeewier,’ ze lacht luid en er volgt weer
een 'djambo' met een stevige high five. Eén van haar dochters komt met haar
drie kinderen een handje toesteken. De solidariteit in de families is enorm.
Met een baby in de arm begint dochterlief meteen wier te oogsten, ook de twee
oudsten helpen mee: drie generaties tegelijk aan het werk. 'Taifa
le kesho,' lacht Sihaba. Het is Swahili en betekent 'onze kinderen zullen
het beter hebben'. Het vertrouwen van de vrouwen in het Seaweed Center is dan
ook enorm.
 |
Shihaba & The High Fives.
|
High five #3. Het
geoogste zeewier propt Sihaba in enorme zakken van geweven plastic die ze in
het water legt. Gevuld weegt zo'n zak al gauw enkele tientallen kilo's. Trots
demonstreert ze haar kracht en gooit een propvolle zak moeiteloos op haar hoofd
terwijl ze naar de camera lacht. De zware zakken sleurt ze zelf naar haar dorp.
Daar worden ze eerst begraven, waarna het wier wordt gedroogd in de zon. Voor
we afscheid nemen wil ze nog met de hele bende op de foto voor een collectieve
high five. Terwijl ze de loodzware zakken over het strand naar huis sleurt
verdwijnt ze langzaam uit ons zicht. Van Sihaba's optimisme kunnen
wij nog heel wat leren.
 |
Zeewier wordt eerst gedroogd in de zon.
|
Kwetsbaar. Zoals Sihaba zijn er duizenden vrouwen. Het gros van hun oogst gaat naar Japan waar het wordt verwekt in de cosmetica industrie. Toch hebben deze mama's het alles behalve breed, het is dan ook geen toeval dat het Seaweed Center uitgerekend in Paje werd neergepoot. De locale economie draait er op landbouw en visvangst en het grootste deel van de 6000 koppige bevolking is ongeschoold en arm. Vooral de kansarme vrouwen zijn een kwetsbare groep. Toch wil het Seaweed Center niet alleen hun lot verbeteren. Het richt z'n pijlen op economische activiteiten die heel Paje ten goede komen.
 |
Fijn gemalen zeewier als basis voor natuurlijke cosmetica.
|
Zelfbedruipend. 'Eén van dé objectieven van het Seaweed Center
is om helemaal zelfbedruipend te worden' vertelt George, de gids die ons
door de 'fabriek' loodst. De fabriek is een groot woord voor enkele kleine
ateliers waar zeewier wordt gedroogd, gemalen en verwerkt tot
schoonheidsproducten. De dames verkopen ons niet alleen hun zeewier, we leren
hen er ook producten mee maken die hen geld opleveren, zoals bodyscrubs en
zeep. En daar bovenop worden ze onderricht
in economie en management en krijgen ze lessen Engels,'
zegt George. Het centrum is intussen een
voorbeeld voor heel Oost-Afrika.
 |
Na toerisme en zeewier zijn kruiden de belangrijkste economische motor van het eiland.
|
In de 'fabriek' hangt een indringende geur, een mix van kruiden, die in de zeep worden verwerkt. 'Kruiden vind je in Zanzibar natuurlijk volop', zegt onze gids, 'ze zijn samen met zeewier en toerisme de economische motor van het eiland'. De producten van Seaweed Center vinden steeds meer aftrek bij de hotels in Zanzibar en ook shops in Stone Town bieden ze te koop aan'. Er is distributie naar de rest van Oost-Afrika en de vrouwen hopen ooit hun zeep naar Europa te exporteren. De rest van het dorp valt ook in de prijzen, de economie wordt er beter van en dankzij het Seaweed Center raken ze nu makkelijker aan zeep.
 |
Zeep van het Sea Weed Center vindt gretig aftrek bij de lokale hotels.
|
Paje Seaweed Center ligt aan de oostkust van Zanzibar, op drie kwartier rijden vanuit Stone Town (49 km). In de buurt van het Seaweed Center vind je meteen het mooiste restaurant ter wereld: The Rock. Tip: tafel boeken! Het Seaweed Center kan je net als wij ook bezoeken. Meer info: www.seaweedcenter.com
© DICHTBIJ & VER WEG 2015.
Geen opmerkingen