EDINBURGH, EEN MIDDELEEUWSE FEESTSTAD

Schotland heeft niet alleen de Highlands, doedelzakspelers, whisky en veel bier. Er is ook Edinburgh, één van de meest authentieke plekken in Europa, een stad vol geschiedenis, een heerlijke plaats om te shoppen, uit te gaan, kastelen en musea te bezoeken, een spooktour te boeken, of een leuk festival mee te pikken.

Edinburgh Castle domineert de stad

‘Edinburgh is de aantrekkelijkste stad van Schotland en ver daarbuiten.’ Mijn gids is een beetje bevooroordeeld, maar ik moet haar al snel bijtreden, het is een van de mooiste Middeleeuwse steden ter wereld en niet zomaar Unesco werelderfgoed. Het is een plek die geschiedenis uitademt en haar rijke historische erfgoed koestert als geen ander. Zowel het oude stadsgedeelte dat sinds de Middeleeuwen onaangeroerd bleef, als het nieuwe gedeelte dat in de 18de eeuw werd opgetrokken, spreken tot de verbeelding en niet alleen tot de mijne. J.K Rowling, de schrijfster van Harry Potter, vond de inspiratie voor haar eerste boek in het café ‘The Elephant House,’ik drink er een koffie. Uitkijkend op het Greyfryers kerkhof wordt me meteen duidelijk waar Rowling haar ideeën haalde. Er doen heel wat spookachtige verhalen de ronde over deze begraafplaats waar vele beroemdheden liggen: bodysnatchers zouden er erg actief geweest zijn in de vorige eeuw. Nu ziet het er eerder idyllisch uit. Ook het allesoverheersende Edinburgh Castle (12e eeuw), dat eveneens vanuit het café te zien is voedde de toch al ongebreidelde fantasie van Rowling. Zelfs de inspiratie voor Harry Potter’s school vond ze in haar stad. Halfweg de negentiende eeuw werden er door de bourgeoisie zeven scholen opgericht die qua architectuur mekaar steeds probeerden te overtreffen, prachtige kastelen die ook de nieuwe stad een sprookjesachtig aspect geven.

Wolkenkrabbers en pispotten. Rond het kasteel ligt het oudste gedeelte van de stad, ‘The Royal Mile’. Het slaat op de afstand tussen Edinburghs Castle en de officiële residentie van de koningin als ze in Schotland verblijft: Holyroodhouse Palace. Halverwege ligt de St. Giles kathedraal (+700 j. oud) die het hart vormt van het oude stadscentrum, waar ik met stijgende verwondering door wandel. In de 16e eeuw kreeg het de bijnaam ‘Auld reekie,’ de stinkende oude. Op the Royal Mile staan een paar wolkenkrabbers uit die tijd, tot 10 verdiepingen hoog, de allereerste wolkenkrabbers ooit. Zij die op de tiende verdieping woonden mochten zich gelukkig prijzen, op het gelijkvloers was het minder aangenaam en daar tussen moesten ze de ramen dichthouden als er “Gardy loo” werd geschreeuwd. Dat was namelijk het moment dat de pispotten vanop de hoogste verdiepingen werden leeggegooid. De levensomstandigheden in Edinburgh waren gedurende vele eeuwen de ergste van heel Europa. Maar ondanks de kwalijke reputatie was het oude stadsgedeelte de lievelingsplek van o.a. schrijver Robert Louis Stevenson. In die tijd was het een stad van twee gezichten: de oude stad was een oord van verderf: met cholera, banditisme, alcoholisme en niks dan ingevallen gebouwen terwijl de nieuwe stad er één van kunst, literatuur, elegantie en rijkdom was. Stevenson becommentarieerde Edinburgh’s tweeledigheid in zijn beroemde ‘Dr.Jekyll and Mr.Hide.’

Edinburgh skyline

Een volk van drinkers. Ik vind het heerlijk om de antieke steile trappen af te dalen en via verborgen binnenplaatsjes en smalle straten naar de ‘Grasmarkt’ te wandelen. Mijn favoriete plek, waar gezellige café ‘s arm in arm het hele plein innemen, waar in de zomer de terrassen buiten staan en in de winter de rokerige atmosfeer, de volgeschonken whiskyglazen en enorme pinten het decor vormen voor een luidruchtig Schots gezelschap. De stad is erg compact en dat maakt het aangenaam om er in rond te wandelen. Ik krijg bovendien telkens weer andere gezichten te zien van de veelkoppige draak die Edinburgh is. George street is de klassiekste, maar tegelijkertijd ook de meest trendy straat, the place to be als je wil uitgaan. Aan beide uiteinden staat een kerk: St George als symbool voor Engeland en St. Andrews voor Schotland. George street wordt gekruist door oa: Rose street met meer dan 20 pubs met stichtende namen als ‘Bad ass’ en ‘Dirty dicks’. Hier breekt op zaterdagavond thé fever uit.

Bekendste spookstad. George street heeft de meest trendy boetieks, bars en restaurants, het Soho van Edinburgh zeg maar. Op het einde heb je het moderne warenhuis Harvey Nichols waar je niet alleen aangenaam kan winkelen, maar waar op de bovenste verdieping bovendien een leuk restaurant is. Edinburgh is de laatste 15 jaar enorm veranderd. De stad staat in de zomer vol terrassen, naast de voor de hand liggende biercafé’s vind ik er wijnbars en chillout rooms waar je oosterse hapjes kan eten en waar een DJ voor de ambiance zorgt. Het aantal trendy restaurants, waar zowel Schotse keuken als fusion wordt geserveerd, is de laatste jaren enorm gestegen. Ook de Fransen hebben steeds meer invloed op de plaatselijke keuken. Een hele evolutie van de donkere, lugubere stad die Edinburgh in de Middeleeuwen was. Er zijn verschillende tours die je het vroegere Edinburgh leren kennen, toen hygiëne onbestaande was, folteringen dagelijkse koek waren en geesten vrij spel hadden in de vele kerkers en catacomben. Als je dat sfeertje terug wil oproepen kan je meegaan met ‘The murder and mystery tour.’ Perfect op een regenachtige dag, zodat je op het juiste moment rillingen kan veinzen, want Edinburgh blijkt ook één van de bekendste spooksteden ter wereld te zijn.

trendy kilts

Trendy kilts. Princes Street heeft de meer populaire winkels. Mij favoriete plek daar is Jenners, het oudste onafhankelijk grootwarenhuis in de wereld. Binnenin heb je een open galerij met twee verdiepingen en een glazen dak. Je vindt er naast modieuze dingen ook al de Engelse en Schotse traditionele producten. De whisky afdeling is er erg populair omdat sommige merken beduidend goedkoper zijn dan in de kleinere winkels. Er is ook The Whisky Shop op Princes street en ‘Romanes and Paterson’ waar je alles wat je met Schotland associeert kan kopen. De beste kiltshop is ‘21^st century kilts’ op de Royal Mile. Modeontwerper Howie Nicholson heeft zich op de moderne Schot gestort, die de vrijheid van een rokje met niets daaronder apprecieert, maar bovendien ‘à la mode’ wil zijn. Mannen als Sean Connery (die van Edinburgh is), Robby Williams, Mel Gibson en Gaultier staan fier met één of andere mooie zwarte of eerder punkachtige kilt in leder of luipaardvel te pronken op foto’s in het uitstalraam.

Victoria Street

Een hart om op te spuwen. Waar in de nieuwe stad alles modebewust is, blijft de oude stad klassieker in haar aanbod. De leukste winkeltjes vind je in Victoria, Cockburn en St Mary's Street. Ook de beste musea, liggen in het oudere stadsgedeelte en niet te vergeten de echte klassieke pubs. ‘The world’s end’ is een leuke plaats en was in de middeleeuwen voor veel inwoners echt het einde van hun wereld omdat het net voor de stadsmuren lag. Of ‘The last drop’, een café op de Grasmarkt, waar de veroordeelden hun laatste druppel kregen voor ze onthoofd of opgehangen werden. Aan de St Giles kathedraal werden in die tijd gevangenen beschimpt en bespuwd. Op die plek ligt er nu een hart in mozaïk, waar de Edinburghers tot op vandaag op spuwen wanneer ze het oneens zijn met een beslissing van de regering. Er zijn ook groene oases in de stad zoals ‘Dean village’ en de ‘Gardens’, de perfecte plek om je zondagmiddag door te brengen. Het lijkt alsof iemand het gras hier gisteren nog groen heeft geschilderd, het steekt fel af tegen een helderblauwe hemel. Ja, ook Schotland heeft mooie zomerse dagen. En dan ziet Edinburg eruit als een oud fotoboek waarin je wil blijven bladeren.

Edinburgh praktisch:

Hoe: Zowat alle luchtvaartmaatschappijen hebben dagelijkse vluchten vanuit Brussel naar Edinburgh, waaronder onze eigen Brussels Airlines.

Wanneer: In de zomer heb je uiteraard het meeste kans op mooi weer en er zijn veel festivals, maar ook de winter is leuk met een grote schaatsbaan, een enorme kerstmarkt en het Hogmanay festival.

Zeker doen:

Een van de mystery tours boeken om het oude Middeleeuwse Edinburgh te leren kennen. www.witcherytours.com

Op de stoel van Harry Potters schrijfster J.K. Rowling gaan zitten en een heerlijke koffie drinken in The Elephant House, misschien is haar succes wel besmettelijk. www.elephanthouse.biz

Een scotsh whisky tour boeken: alles te weten komen over het productieproces en een paar echte Schotse single malt whisky’s proeven is een must als je in Edinburgh bent. www.scotchwhiskyexperience.co.uk

Een kijkje nemen op het koninklijke jacht Brittannia, zien waar de koninklijke familie sliep en at en vele staatshoofden verbleven. royalyachtbritannia.co.uk

Edinburgh heeft verschillende festivals die de moeite zijn: o.a.

1. Het internationaal filmfestival (juni): www.edinburghfestivals.co.uk

2.Jazz & blues (juli): www.edinburghfestivals.co.uk

3.The Fringe, grootste kunstfestival ter wereld (aug): www.edfringe.com

4.De traditionele Military Tattoo, die duizenden bezoekers trekt (aug): www.edintattoo.co.uk

5. Hogmanay, met een enorme streetparty, (de laatste twee dagen van het jaar): www.edinburghshogmanay.org

Hotels:

The Witchery: Schitterend barok decor in een 16^de eeuws boetiek hotel: Castlehill op the Royal Mile. Kamers vanaf 390 €: ontbijt en fles champagne inbegrepen. www.thewitchery.com

Le Monde: 18 kamers, elke kamer totaal verschillend ingericht. George street,16. Vanaf 170€ met ontbijt. www.lemondehotel.co.uk

Twelve Picardy Place: geboortehuis van Arthur Conan Doyle (schrijver Sherlock Holmes) stijl: modern gesofisticeerd. Picardy Place, 120. Kamers vanaf 120€. www.twelvepicardyplace.com

Restaurants:

Bia Bistrot: moderne, lekkere keuken, lunch: twee gangen vanaf 11,5€. Collington Road, 19. www.biabistrot.co.uk

Red Squirrel: vooral hamburgers, zeker 20 verschillende. Die met guacomole is erg lekker. Lothian road, 21. www.redsquirreledinburgh.co.uk

The Dogs: erg populair, trendy restaurant. Niet duur, voornamelijk Schotse keuken. Hanover street, 110. www.thedogsonline.co.uk

The Kitchin: Zin in lekker gastronomisch eten? Zelfs in Schotland kan dat. Het restaurant heeft een Michelin ster en duur is het niet. Je kan er al een 3-gangen lunch krijgen voor 35€. Commercial Quay, 78: www.thekitchin.com

Shops:

21st century kilts: Vergeet de traditie, met een rok recht de 21^ste eeuw in. Kilts die volgens de ontwerper elke man wel wil dragen. Van tijgerprint tot strak in het zwart, voor ieders wat wils. Thistle Street, 48. http://21stcenturykilts.com

Royal Mile Whiskies: Zonder whisky van Edinburgh terugkomen is bijna ondenkbaar.de keuze is groot, maar deze shop heeft al enkele prijzen gewonnen. High Street, 379. www.royalmilewhiskies.com

Anteaques: thee en antiek, een leuke combinatie. Als je eens een echte high tea wil meemaken, is dit dé plek. Je zit tussen de antiek die net als de thee te koop is. Een shop om op te eten! Of moet ik drinken zeggen? Clerck Street, 17. www.anteaques.co.uk

I.J. Mellis Cheese monger: voor lekkerbekken een perfecte winkel, waar je nieuw Schotse kazen kan proeven zoals Schotse brie, blauwe- of gerookte kaas. Je kan er ook brood kopen, chutneys en andere lekkernijen. Perfect om een picknick bij mekaar te rapen. Victoria Street, 30A. www.mellischeese.co.uk

Verder is Victoria Street een van de kleurrijkste winkelstraten.

Info: www.visitscotland.com/destinations-maps/edinburgh-lothians en http://thisisedinburgh.com