ESSOYES, RENOIRS KLEINE PARADIJS

Met een handvol inwoners, verstilde straatjes en onvervalste charme typeert Essoyes het hele Franse departement Aube. Verankerd in de weidse wijngaarden van de Ource-vallei vertelt het dorp het verhaal van de man die het voorgoed uit de anonimiteit trok: Auguste Renoir. Bijna honderd jaar na zijn dood ademt alles er nog de leefwereld van de beroemde impressionist. Met die verjaardag in het vizier kon de gemeente ook nog eens het huis van Renoir op de kop tikken. Een buitenkansje, zeggen ze zelf, waarover ze dan ook bijzonder opgetogen zijn. Ik nam alvast een kijkje in de coulissen van het toekomstige Maison Renoir dat in 2017 z'n deuren wijd opengooit.

Renoir is nooit ver weg in Essoyes

Modelvrouw. Als ik naar L'Espace des Renoir wandel is er bijna geen ziel te bekennen in de straten van Essoyes, auto's staan er amper geparkeerd. Een oude R4 puft voorbij en trekt zich verbazend vlot een weg bergop. L'Espace des Renoir, het infocentrum rond de Renoirs in Essoyes, vond onderdak in de voormalige écuries van het Chateau Hériot waarvan de oude stallingen werden mooi verbonden door een moderne overkapping. Het is meteen het opvallendste gebouw van het hele dorp. Ik word er opgewacht door Karine Remy, de directrice, die me een zaaltje induwt waar een prachtige kortfilm me introduceert in het leven van de Renoirs. 'Auguste ontmoette in 1880 in Parijs de jonge Aline Charigot uit Essoyes' vertelt Karine gepassioneerd 'ze werd eerst z'n model, later z'n vrouw en zij bracht hem ook naar hier'.

L'Espace des Renoir

Inspiratie en rust. Van 1897 tot aan de dood van de schilder verbleef het koppel elke zomer in Essoyes. Ze kregen er drie kinderen, ontvingen er vrienden, organiseerden pick-nicks, en gingen vissen en zwemmen in de Ource. De omgeving bracht Renoir tot rust en inspireerde hem mateloos. Hij was dan ook bijzonder productief in het dorp, heel wat van z'n doeken zagen er het licht. 'Moi, j'aime les tableaux qui me donnent envie de me balader dedans...' zei Renoir ooit, en wie ongestoord door zijn schilderijen wil wandelen kan dat in Essoyes. Vandaag is L'Espace des Renoir dan ook de ideale uitvalsbasis voor de wandelcircuits in de voetstappen van de legendarische impressionist.

Renoirs huis, binnenkort een museum

Wurgende successierechten. We volgen een stuk van het Renoir circuit. Langs een smal bruggetje over de kabbelende Ource komen we bij een kerkplein met een monument voor de gesneuvelden uit de Grote Oorlog. Ik lees de namen van een dozijn dorpelingen die het jaar 1919 niet haalden. Rondom flapperen Franse vlaggen, een eeuw later zijn ze nog niet vergeten. 'Er wonen hier amper 750 mensen waarvan de meeste werken in de wijngaarden rondom' vertelt Karine. We wandelen langs charmante huisjes die wat onhandig door elkaar werden gebouwd, erboven wiegen elektriciteitsleidingen mee met het lentebriesje. In de rue Renoir staan we aan het huis van de schilder dat de gemeente in 2013 van Renoirs achterkleindochter Sophie kocht. 'De waanzinnige successierechten dwongen de nabestaanden van Renoir systematisch zijn werken en spullen te verkopen' verzucht Karine 'op die manier kwamen veel van zijn doeken in privébezit, gelukkig konden wij dit huis nog aan een redelijke prijs binnenhalen'.

een beroemde piano

Beroemde piano. In het huis staat alles zoals het enkele maanden geleden werd achtergelaten. Het meubilair, waarvan een groot deel aan Renoir toebehoorde, staat er nog maar de kasten zijn leeg. In een stoffig hoekje staat een oude rolstoel. 'Het was de tweede rolstoel van Renoir' zegt Karine 'de eerste hebben we opgehangen in het atelier in de tuin, dat intussen al open is voor het publiek. In de woonkamer leunt een antieke fiets nonchalant tegen de haard, aan de muur er tegenover staat een oude buffetpiano te zieltogen, ik tokkel er een vluchtig deuntje op. Karine lacht: 'het is de piano die je kan zien op Les jeunes filles au piano, een beroemd werk van Renoir dat nu in het Parijse Musée d'Orsay hangt'.

alles staat er nog zoals het achtergelaten werd

Bergen verzetten. Langs het terras komen we in de grote tuin die er een beetje verweesd bijligt, maar de rust die er heerst is onbeschrijflijk. 'Renoir kwam hier helemaal tot zichzelf' vertelt Karine. Achteraan de tuin vinden we het atelier van de schilder, waar hij zich afzonderde om te werken. De ruimte werd mooi gereconstrueerd en is al een tijdje open voor het publiek. Ook het tuintje rondom werd mooi heraangelegd met bloemen en kruiden. Tegen 2017 moet het huis een museum zijn al beseft Karine dat er nog bergen moeten verzet worden. 'We onderhandelen nu volop om originele werken van Renoir naar het hier te halen, die zullen meer dan waarschijnlijk uit privécollecties komen' verklapt ze. 'Tegelijk proberen we de nodige fondsen bij elkaar te krijgen, want zoiets kost geld'.

Renoirs atelier is al te bezichtigen

Nachtelijk dolen. Langs een ijzeren hekje lopen we de tuin uit, naar het kerkhof waar de Renoirs begraven werden. Auguste overleefde vreemd genoeg de twintig jaar jongere Aline. Karine wijst naar Renoirs grafsteen die opvallend veel dunner is dan de andere op het kerkhof. 'Het was de wil van de schilder'. lacht ze. 'de deksteen mocht niet te zwaar zijn omdat als hij 's nachts in het dorp wilde dolen, hij niet te veel moeite hoefde te doen'. Bij deze ludieke noot neem ik afscheid van Karine die me nog een leuke tip meegeeft: het Plateau de Blu. Daar geniet ik van een magistraal uitzicht over de streek met z'n uitgestrekte wijngaarden, een doek van Renoir meer dan waard.

Renoirs graf met lichte grafsteen

© tekst en foto's: Werner Gladines 2014.

Relevante artikels: Picknick à la Monet: kunst en keukens in de Seinevallei.

Essoyes praktisch:

Info over Frankrijk: be.france.fr/nl

Aube en Champagne Tourisme: www.aube-champagne.nl

Champagne et Ardenne Tourisme: www.champagne-ardennen-toerisme.nl

Essoyes ligt in het departement Aube, 50 km ten zuiden van de Troyes, 4 uur met de wagen vanuit Brussel.

L' Espace des Renoir: de perfecte uitvalsbasis voor een verkenning van Renoirs wandelcircuit in Essoyes, leuke shop: www.renoir-essoyes.com

Logeertip: Ik sliep in het Hotel des Canotiers in Essoyes, op de flank van een heuvel en vanop het terras van mijn kamer genoot ik van een prachtig uitzicht op het dorp en de omgeving, het hotel heeft een uitstekend restaurant: www.hoteldescanotiers.com

Eettip: La Carbonara is het trefpunt van 'artistes gourmands' en kijkt uit op het charmante dorpsplein van Essoyes, geknipt voor wie in Frankrijk eens lekker goedkoop wil eten. Voorgerecht, hoofdschotel, kaas, dessert en koffie voor 12,90 euro: www.la-carbonara.fr

In de omgeving:

Met de auto is het slechts 10 minuutjes rijden naar het Plateau de Blu, met 357 m het hoogste punt van de omgeving. Je hebt er een prachtig panorama over de Ource- en Seinevallei met hun eindeloze wijngaarden. Vanaf het uitzichtpunt vertrekken drie leuke wandelroutes.